Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jak nasi sąsiedzi obchodzą Boże Narodzenie?

Reklama
Reklama
Rzut oka za nasze granice wystarczy, by zauważyć podobieństwa zwyczajów bożonarodzeniowych u nas i u naszych sąsiadów. Dostrzegamy też różnice – najczęściej są one smakowite i ocierają się o prawdziwą magię, nie tylko magię zbliżających się Świąt.

Obchodzić Święta dwa razy do roku? Czemu nie

Tak zdarza się u naszych wschodnich sąsiadów. Z racji tego, że Święta prawosławne przypadają około 2 tygodnie po rzymskokatolickich, pojawia się szansa obchodzenia najprzyjemniejszego czasu w roku liturgicznym aż dwa razy w tak krótkim czasie. Korzystają z tego Białorusini. Chociaż wyznanie katolickie deklaruje niespełna 15% z nich, 25 grudnia jest dniem wolnym od pracy dla wszystkich. Zwyczajem jest również to, że główne święta, takie jak Boże Narodzenie, Nowy Rok czy Wielkanoc obchodzone są podwójnie, najpierw w kościele, a później w cerkwi.

Kto tak naprawdę przynosi prezenty?

Święty Mikołaj nie panuje niepodzielnie w świecie świątecznych podarków. W Kaliningradzie rządzi Dziadek Mróz, podobnie jak we wspomnianej Białorusi. W Mińsku organizowane są marsze Dziadków Mrozów, które odbywają się na Placu Październikowym. Nieco inaczej w Czechach – tutaj prezenty przynosi mały Pan Jezus – Jeżiszek. Natomiast w Niemczech prezenty, które przynosi dzieciom Dzieciątko Jezus, nie są chowane pod choinką jak u nas, ale na stole przybranym stroikiem adwentowym z jodłowych gałązek, na którym wśród bombek jarzą się cztery płomyki świec – każda z nich była zapalana w kolejną niedzielę adwentu.

Co jemy?

Zestaw dań obowiązkowych na wigilijnym stole jest nieco odmienny w każdym polskim domu, ale prawdziwe różnice widać, kiedy porównamy jest z tym, co w wigilię jedzą nasi sąsiedzi. Co prawda najbardziej lubimy smaki poznane w dzieciństwie, ale wystarczy ciekawość kulinarnych doznań, by święta Bożego Narodzenia stały się okazją do skosztowania specjałów z innych regionów geograficznych Europy. Co ciekawe, tak samo często jak na naszych stołach, na Wschodzie spotkamy kutię. Od kuczios, kutii w języku litewskim wzięła się nazwa tamtejszej wigilii. Na pewno spotkamy to danie na stołach białoruskich, ukraińskich i litewskich, oczywiście w przeróżnych wersjach smakowych, od przesłodkich do słonych.

Wieczerza wigilijna obfituje również w inne specjały, które same w sobie są znakomitym pretekstem do wybrania się w podróż w poszukiwaniu nowych doznań smakowych. Od opłatka w Czechach i na Słowacji, który ma barwę brązową i podawany jest z miodem, do litewskiego deseru, śliżyków, których lepiej jest wziąć parzystą liczbę, bo w przeciwnym razie będziemy mieć cały rok pecha. W Niemczech z kolei wieczerza wigilijna nie jest aż tak istotna jak w Polsce – często ogranicza się do zwykłego obiadu. Natomiast do uroczystej kolacji zasiada się 25 grudnia, a jej głównym daniem jest najczęściej pieczona gęś. Nie może też zabraknąć strucli Weihnachtsstollen oraz pierniczków, wypiekanych tylko w okolicach Bożego Narodzenia.

Wróżby i wierzenia

Chociaż u nas nie jest to tradycją, wigilijny czas dzielony jest również pomiędzy tych, którzy z nami do świątecznego stołu nie zasiądą. Wizyta na cmentarzu to ważna część ukraińskiej wigilii, a wspomnienie o zmarłych należy do wieczornego, uroczystego posiłku. Aby przywołać do stołu wyłącznie dobre duchy, na czterech jego rogach ustawione zostają główki czosnku. Po kolacji pozostawia się część potraw, aby poczęstować się mogły duchy przodków. Aby zapewnić jedność rodziny, w Czechach nogi stołu obwiązuje się łańcuchem. Można też było pod nim znaleźć pług, którego obecność miała pozytywnie wpłynąć na przyszłoroczne plony.

Wigilia jest też czasem, kiedy można sobie wywróżyć, jaki będzie cały następny rok. U nas wyciąga się spod stołu źdźbło siana, na Litwie do tego celu służą wspomniane wyżej śliżyki, czyli drobne ciasteczka drożdżowe z makiem. U naszych zachodnich sąsiadów szczęście i powodzenie zwiastuje znaleziony pod talerzem niewielki pieniążek. W Czechach kiedyś zamiast opłatkiem dzielono się jabłkiem, dzisiaj wróży się, przekrajając je na pół – im bardziej gniazdo nasienne przywodzi na myśl regularną gwiazdkę, tym lepiej nam się będzie darzyło w przyszłym roku. Leje się też wosk, wróżąc sobie pomyślność i przychylność losu.

A może coś dla oka?

Zbliżającym się Świętom towarzyszy cudowna oprawa świetlna. Centra miast rozświetlone są na setki sposobów, co sprawia, że świąteczne zakupy stają się prawdziwą przyjemnością. Mistrzami w strojeniu choinek są Niemcy – nic dziwnego, skoro ten piękny zwyczaj wywodzi się od nich. Nasi zachodni sąsiedzi słyną również z organizacji jarmarków bożonarodzeniowych. Tradycja wywodząca się od wieków jest tam pięknie kultywowana, co szczególnie dobrze widać w stolicy. Ale z Bożym Narodzeniem związane są również inne kolorowo iluminowane obiekty, które warto zobaczyć, czyli szopki betlejemskie. U nas najbardziej znane są krakowskie. Ale nawet one nie wytrzymują konkurencji z szopkami stworzonymi w Czechach. Największa z nich, wraz z 1400 figurkami (ruchomymi!), tworzona jest od ponad półwiecza, została wpisana do Księgi rekordów Guinnessa, a znaleźć ją można w Jindrzichuv Hradcu w południowej części Czech. Ale również Praga ma się czym pochwalić – między innymi największą szopką ze słomy w Muzeum Mostu Karola i szopką… z pierników, które w czasie jej demontażu dostają dzieci (kościół św. Macieja).

Wyjedźmy razem na Święta

Święta to nie tylko wigilijny wieczór i dwa wolne dni, które spędzamy w rodzinnym gronie. To czas przygotowań, zakupów, jedyny w roku, kiedy poczuć można atmosferę przybliżających się dzień za dniem niespodzianek i spotkań z najbliższymi. A może uda się go przeżyć inaczej niż dotąd – w ciągłym pośpiechu i bez cienia refleksji? Warto stanąć w obliczu znanych nam obrzędów, ale nieznanych w wydaniu miejscowym i poznać je od środka, obserwując i uczestnicząc osobiście w przygotowaniach do świąt. Taki wyjazd nie musi być zresztą drogi –na przykład korzystając z promocji PKP Intercity, za bilet z Gdyni do Berlina kupiony z wyprzedzeniem zapłacimy już od 29 euro (podróż w jedną stronę trwa ok. 6,5 godziny). W samym Berlinie przed Bożym Narodzeniem otwiera swoje podwoje ponad pięćdziesiąt różnych jarmarków. Zwiedzenie ich wszystkich w czasie jednego sezonu jest niemożliwe, ale warto spędzić kilka dni, przechadzając się wśród wystawców oferujących egzotyczne nieraz wyroby i smakołyki, których smak zapamiętamy na zawsze.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gdansk.naszemiasto.pl Nasze Miasto