Naukowcy z Gdańska odkrywają tajemnice XIX-wiecznego statku Portowiec

W trakcie badań wydobyto ponad 140 zabytków, m.in.: fragmenty obuwia, naczynia ceramiczne, buteleczkę szklaną, narzędzia ciesielskie, jufers z zawiasową podwięzią, czerpak łyżeczki cynowej oraz fragmenty fajeczek glinianych. Znaczna część wraku zagłębiona jest w dnie, z którego wystają elementy burt sięgające do wysokości pokładu. Stępka wraku znajduje się ponad 2,5 metra pod powierzchnią dna morskiego.

Jak to dokładnie wygląda, można zobaczyć na fotografiach oraz trójwymiarowej animacji modelu wraku. Materiały te obrazują stan obiektu na początku badań w czerwcu 2014 r. oraz po odsłonięciu części jego konstrukcji w październiku tego samego roku.

- Korzystając z programów komputerowych z kategorii SfM [Structure from Motion - Struktura z Ruchu], opracowaliśmy i wdrożyliśmy do użytku nowatorską metodę fotogrametrycznej dokumentacji 3D wraków znajdujących się na dnie Morza Bałtyckiego - mówi Tomasz Bednarz, autor i kierownik projektu Wirtualny Skansen Wraków Zatoki Gdańskiej. - Z sekwencji odpowiednio wykonanych zdjęć 2D program jest w stanie za pomocą odpowiednich algorytmów wygenerować model 3D, rozpoznając położenie w przestrzeni - względem siebie - poszczególnych elementów widocznych na zdjęciach.

Do tej pory trójwymiarowe modele wraków (takich jak Porcelanowiec, Głazik czy Portowiec), badane przez archeologów podwodnych pokazywały jak obiekty prezentują się pod wodą.

- Dzięki intensywnym staraniom zespołu badawczego możemy teraz zaprezentować poszczególne etapy prac na wraku - tłumaczy T. Bednarz. - Oglądając animację, można odbyć wirtualny spacer we wnętrzu wraku i poczuć się jak archeolog podwodny badający historyczny obiekt.

W najbliższych latach, w ramach programu Wirtualny Skansen Wraków Zatoki Gdańskiej, archeolodzy podwodni z NMM planują stworzyć przy użyciu nowej metody dokumentację archeologiczną wszystkich wraków drewnianych znajdujących się na dnie Zatoki Gdańskiej.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że upubliczniając wyniki badań za pomocą nowoczesnych technologii, gdańska placówka nie odżegnuje się od tradycyjnych sposobów upowszechniania wiedzy, czyli publikacji książkowych. Niedawno ukazała się monografia ,,Miedziowca", tj. wraku statku z przełomu XIV i XV w. Wydawnictwo, będące kompendium wiedzy o jednym z najważniejszych europejskich odkryć archeologii podwodnej, zadedykowano pionierom archeologii morskiej w Polsce.

Praca gdańskich archeologów jest coraz częściej zauważana i doceniana. Przykładem może być niedawne nominowanie zespołu pracującego pod kierownictwem Tomasza Bednarza do prestiżowej nagrody Travelery National Geographic. Jest szansa na zdobycie laurów w kategorii Nauka.