120 rocznica urodzin ks. Mariana Góreckiego, zamordowanego przez Niemców duszpasterza Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku

Uroczystość złożenia kwiatów pod pomnikiem bł. ks. Mariana Góreckiego odbyła się w 120 rocznicę jego urodzin, 2 maja 2023 roku, w gdańskiej dzielnicy Nowy Port. Obecny pośród mieszkańców, miejscowego duchowieństwa, przedstawicieli Marynarki Wojennej i reprezentantów organizacji patriotycznych dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, podkreślił w okolicznościowej mowie trzy konteksty uroczystości.

- Jeden z nich to dzień flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Flagi, która ma w sobie czystość bieli, a więc czystość intencji narodu polskiego w budowaniu swojego dobrobytu, budowaniu swojej wolności i budowaniu swojej suwerenności. [...] Ale nasza piękna flaga to czerwień. Czerwień to cierpienie, szczególnie w wieku XX, za walkę o te wartości. Właśnie dziś w pięknej biało-czerwonej fladze odbija się życiorys błogosławionego księdza Góreckiego: czystość intencji i gotowość do cierpienia, śmierci którą poniósł – mówił dr Karol Nawrocki.

Kolejnym kontekstem przywołanym przez prezesa IPN jest obchodzony 2 maja dzień Polaków i Polonii poza granicami kraju.

- Chciałbym przypomnieć dziś Państwu, że w okresie Wolnego Miasta Gdańska, który z wolnością dla Polaków nie miał nic wspólnego, bo był nie więcej niż laboratorium niemieckiego nazizmu, Polacy byli w mniejszości. Bez takich jak ksiądz Marian Górecki nie bylibyśmy dzisiaj wolnym i niepodległym krajem – zaznaczył Karol Nawrocki i przywołał trzeci, rocznicowy kontekst uroczystości.

- Ten kapłan jest dzisiaj sercem ziemi Nowego Portu i sercem ziemi naszego pięknego Gdańska przez swoje czyny. Przez te czyny, które odnoszą się do Gdańska międzywojennego. Był liderem polskiej społeczności w okresie międzywojennym, liderem ducha ale też liderem narodu polskiego i tego Niemcy mu nigdy nie zapomnieli. Już w pierwszych godzinach II wojny światowej aresztowany, męczony w Victoriaschule i zamordowany w Wielki Piątek 22 marca 1940 roku. Duma, z jaką ksiądz Marian Górecki niósł Polskę i Pana Boga w sercu Polaków w zdominowanym przez Niemców Wolnym Mieście Gdańsku, to duma, którą my musimy nieść dzisiaj przez pryzmat jego życiorysu, jego życia i jego ofiary w naszej polskiej pamięci” – zakończył Nawrocki, wznosząc powtórzony przez zgromadzonych okrzyk: „Cześć i chwała bohaterom!”

Uroczystość poprzedziła msza w kościele pw. św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie. Stamtąd zebrani przeszli z flagami narodowymi pod pomnik duchownego. Jeszcze w kościele Karolina Masłowska z gdańskiego oddziału IPN przybliżyła zebranym życiorys duchownego.

Marian Górecki urodził się 2 maja 1903 r. w Poznaniu. Walczył jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej, przerywając na kilka miesięcy edukację gimnazjalną. W 1923 r. zdał egzamin maturalny i wstąpił do poznańskiego seminarium duchownego. 1 lipca 1928 pzyjął świecenia kapłańskie. Po krótkiej pracy duszpasterskiej w Lesznie, Koźminie i Wolsztynie w 1933 r. został skierowany do dalszej posługi w Wolnym Mieście Gdańsku.

Objął funkcję rektora kaplicy polskiej pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Nowym Porcie, urządzonej w koszarach, po demilitaryzacji WMG przekazanych w 1922 rządowi polskiemu. Stał się duszpasterzem i opiekunem Polaków zamieszkujących Nowy Port. Kaplica stała się ważnym miejscem aktywności – nie tylko religijnej, lecz także patriotycznej – polskiej społeczności dzielnicy, jednej z liczniejszych w WMG. W latach 1933–39 ks. Marian Górecki był też prefektem gimnazjum Macierzy Szkolnej w Gdańsku. Przez dwa lata od 1934 był również kapelanem pomocniczym Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

1 września 1939 r. we wczesnych godzinach rannych został aresztowany w Nowym Porcie. Podzielił los elit polskiej społeczności w WMG, przeciw której wymierzona była niemiecka tzw. Intelligenzaktion. Był torturowany w tymczasowym miejscu aresztowania Polaków w w gdańskiej Victoriaschule. 2 września, w dużej grupie mężczyzn (w tym polskich kapłanów – Franciszka Rogaczewskiego, Bronisława Komorowskiego i Bernarda Wieckiego) przewieziono go do niemieckiego obozu w Stutthofie. Przez kolejne miesiące ks. Górecki, jak inni polscy księża, był traktowany ze szczególnym okrucieństwem. Pracował w kamieniołomie, czyścił szamba, trafił w końcu do karnej kompanii, utworzonej przez Niemców z wybitnych działaczy polskich w WMG.

22 marca 1940 r., w Wielki Piątek, został zamordowany przez Niemców razem z 66 innymi osobami w lasach w pobliżu obozu. Ekshumacja szczątków m. in. ofiar egzekucji wielkopiątkowej nastąpiła w 1946 r. Został pochowany wśród innych ekshumowanych 2 kwietnia 1947 r., również w Wielki Piątek, na cmentarzu ofiar hitleryzmu na gdańskiej Zaspie. 13 czerwca 1999 r. ksiądz Marian Górecki został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w grupie 108 błogosławionych męczenników z okresu II wojny światowej.