Areopagowy ciąg dalszy. W Gdańsku powstał wzór publicznej debaty

Premierowym w Gdańsku pokazem filmu "Korowód" Jerzego Stuhra zakończył się wczoraj kolejny, siódmy już Gdański Areopag. "Korowód" okazał się idealnym podsumowaniem trzydniowych dyskusji. Film przedstawia dwa pokolenia - rodziców, uwikłanych w świat peerelowskiego kłamstwa, oraz dzieci, które na nowo muszą znaleźć odpowiedź na najprostsze i najtrudniejsze zarazem pytanie, co to znaczy żyć uczciwie. A o tym właśnie na Areopagu rozmawiano.

Odpowiedzi uczestnicy Areopagu Młodych szukali m.in. przed "Sądem Ostatecznym" Hansa Memlinga oraz na spotkaniach z profesorem Balceowiczem i Jurkiem Owsiakiem (czytaj poniżej). W sali koncertowej na Ołowiance, wypełnionej do ostatniego miejsca, łacznie z twardym parkietem na schodach, szukało jej, bagatela, co najmniej cztery tysiące osób.
Dwudniowa dyskusja ułożyła się w trzy kręgi. Odnoszono się i do dwóch ostatnich lat, które nadszarpnęły i tak bardzo słabe w Polsce społeczne zaufanie, i do okresu PRL, i wreszcie do narodowego charakteru Polaków. W tym ostatnim kontekście Daniel Olbrychski wojował pierwszego dnia ze stereotypem Polaków jako narodu kochającego klęski i na klęski skazanego. - Narody szybko się podnoszą, jeśli do nikczemności potrafią się wobec świata przyznać - przekonywał. Prof. Henryk Lasota, historyk, autor książki o donosicielach na Karola Wojtyłę, podobnie apelował, by w myśleniu o PRL wracać także do kart heroicznych.

Optymizmem, jakby włączono dodatkową klimatyzację, powiało zwłaszcza podczas drugiego dnia debat. Wprawdzie uczestnicy dyskusji widzieli nasze narodowe słabości, choćby "zawistny egalitaryzm" (prof. Edmund Wnuk-Lipiński), który każe utopić w łyżce wody każdego Polaka odnoszącego sukces, to jednak dostrzegali również powolne, korzystne zmiany naszego narodowego charakteru. Prof. Balcerowicz widział to nawet w zachowaniach kierowców na drogach (!). Zarazem przestrzegał przed naiwną nadzieją, że sama zmiana mentalności wystarczy. Potrzebna jest także poprawa instytucji, w tym zwłaszcza odejście od mitu państwa opiekuńczego.
Danuta Huebner wybiegła najdalej w przyszłość. Mówiąc o Europie naszych wnuków, zwróciła uwagę , że na scenę życia publicznego wkracza w Polsce pierwsze pokolenie nieuformowane przez realny socjalizm. - To pokolenie może poprowadzić Europę w każdą stronę - przekonywała (rozmowę z Danutą Huebner czytaj na stronach Opinie).
Gdzie zaś poprowadzą nas dalej organizatorzy Gdańskich Areopagów? Na biblijnej siódemce zakończyła się lista dyskusji organizowanych od 2000 roku jako rodzaj przedłużenia podpisanej wówczas w Gdańsku Karty Powinności Człowieka. Ks. Krzysztof Niedałtowski rzucił już na koniec tegorocznego Areopagu myśl o utworzeniu Akademii Powinności. Czemu by jednak nie nawiązać do propozycji, jaką miesiąc temu zgłosił inny areopagowy gość, prof. Zbigniew Brzeziński? Przedstawił on pomysł zorganizowania Gdańskich Kongresów, na których co roku spotykałaby się światowa czołówka globalnych strategów z najważniejszych regionów świata. Nikt tej myśli jak dotąd nie podjął.
Organizatorzy Gdańskich Areopagów wypracowali nową, bezcenną formułę publicznej debaty. Ani po profesorsku hermetyczna, ani błaha jak wideoklipowe telewizyjne dyskusyjki, przyciąga tysiące spragnionych sensownego publicznego słowa ludzi. Tę formułę, zmodyfikowaną, trzeba przedłużyć. Powstające w Gdańsku Europejskie Centrum Solidarności mogłoby stać się miejscem, gdzie spotkałaby się idea prof. Brzezińskiego oraz potencjał, wypracowany dzięki gdańskim areopagom.
Marzy mi się, żeby księża Niedałtowski i Bock spotkali się teraz przy kawie i ciastku z ojcem Maciejem Ziębą, dyrektorującym Europejskiemu Centrum Solidarności, i sobie o tym podebatowali.