Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Białoruś - nieszczęśliwa kraina obiektywem malowana. ZDJĘCIA

Krzysztof Maria Załuski
Krzysztof Maria Załuski
Białoruś - nieszczęśliwa kraina obiektywem malowana
Białoruś - nieszczęśliwa kraina obiektywem malowana K.M. Załuski
Niewielu się tutaj zapuszcza, jeżeli nie musi. Zwłaszcza teraz, gdy tuż za naszą wschodnią granicą szaleje wojna… A szkoda, bo Białoruś ma wiele do zaoferowania. Zwłaszcza historycznych pamiątek po Rzeczpospolitej Obojga Narodów, której przez stulecia była integralną częścią.

Ziemie należące do dzisiejszej Białorusi mają bogatą i burzliwą historię. Pierwsi kronikarze pisali o niej już w IX wieku. Nazywali ją Białą Rusią. W jej skład wchodziły m.in. księstwa Połockie, Pińskie, Turowskie i Smoleńskie. Ich mieszkańcy mówili językiem ruskim i stanowili zdecydowaną większość w Wielkim Księstwie Litewskim. Język ten był za panowania Giedyminowiczów językiem państwowym. Dopiero po roku 1696 został oficjalnie zastąpiony językiem polskim.

Unia lubelska z roku 1579 południowe ziemie, będące w rękach Litwinów, przyznała Polsce. W ten sposób nastąpił podział na Wielkie Księstwo Litewskie i Koronę, które wraz z lennami tworzyły Rzeczpospolitą Obojga Narodów – największe podówczas państwo w Europie, odpowiadające mniej więcej dzisiejszemu terytorium Polski, Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy i części Estonii.

Po upadku I Rzeczypospolitej w roku 1795, tereny dzisiejszej Białorusi dostały się pod władanie rosyjskich carów. Jednak już wcześniej narody ją zamieszkujące zdołały ukształtować swoja odrębność etniczną. Po rozbiorach Moskale rozpoczęli tłumienie wszelkich przejawów odrębności Rusinów – poczynając od rugowania języka ruskiego, po konfiskatę majątków szlacheckich. Podczas powstań listopadowego i styczniowego Rusini stanęli po stronie Polski. Spotkały ich za surowe represje, z wyrokami śmierci włącznie.

Prześladowania nie powstrzymały jednak dalszego kształtowania się białoruskiego etosu. Pod koniec XIX wieku i na początku XX wykształciła się białoruska elita kulturalna i polityczna. W roku 1918 Białoruś po raz pierwszy w historii proklamowała niepodległość. Niespełna rok później, w styczniu 1919 roku Białoruska Republika Ludowa została zajęta przez bolszewików, którzy powołali Białoruską Socjalistyczną Republikę Radziecką, przekształconą w lutym tego samego roku w Litewsko-Białoruską Republikę Rad. Ta z kolei upadła 1 września 1919 roku.

Pod koniec lutego 1920 roku przedstawiciele polskiego i białoruskiego rządu na emigracji podpisali umowę zakładająca wspólną walkę z bolszewikami. Rok później w myśl ustaleń pokoju ryskiego, Białoruś została podzielona pomiędzy II Rzeczpospolita i Rosję Sowiecką. Bolszewicy po swojej stronie granicy reaktywowali Białoruską Republikę Radziecką, w skład której weszły początkowo jedynie okolice Mińska, a następnie dołączyli Połock, Witebsk, Homel i Mohylew. Po napaści sowieckiej na Polskę 17 września 1939 roku, do Białorusi przyłączono także wschodnią część Mazowsza, Podlasia, Polesie i Grodno.

Od 1941 do 1944 roku Białoruś była okupowana przez III Rzeszę. W tym czasie Niemcy wymordowali co najmniej 750 tys. Białorusinów i niemal wszystkich białoruskich Żydów. Łączne straty wojenne kraju są jednymi z najwyższych w Europie. W sumie zabitych i zamordowanych zostało 2,5 mln Białorusinów (28 % populacji). Niemal doszczętnie zniszczone zostały zabytki architektury i infrastruktura gospodarcza.

Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczęła się kolejna okupacja – tym razem sowiecka. W 1945 roku białostocczyzna wróciła do Polski, a większość Polaków została z terenów sowieckiej Białorusi repatriowana.

Po tysiącu lat tej burzliwej i na ogół tragicznej historii zostało jednak trochę zabytków. Sporo skrupulatnie odrestaurowano. Między innymi Pałac Sapiehów w Różanie, Pałac w Kosowie Poleskim, Ruiny Zamku w Halszanach, Wieżę w Kamieńcu, Zamek w Krewie, Zamek w Lidzie, Zespół zamkowy w Mirze, Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Brasławiu, Kościół św. Mikołaja w Kniażycach.

Zwiedzając Białoruś nie sposób nie odwiedzić również dworów Adama Mickiewicza w Nowogródku i Elizy Orzeszkowej w Grodnie. A przy tej okazji również Muzeum Czesława Niemena w Starych Wasiliszkach.

Niestety, dopóki trwa wojna na Ukrainie, jest to niemożliwe. Pozostają fotografie, do których obejrzenia serdecznie Państwa zapraszamy.

tekst alternatywny

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Białoruś - nieszczęśliwa kraina obiektywem malowana. ZDJĘCIA - Dziennik Bałtycki

Wróć na gdansk.naszemiasto.pl Nasze Miasto