Filmy znad Bałtyku

Blisko pół wieku temu student reżyserii Roman Polański wysiadł na Dworcu Głównym w Gdańsku i natknął się na swego kolegę Stanisława Michalskiego, debiutującego aktora.

Robię w Sopocie film! - rzucił Polański na przywitanie. - Sęk w tym - dorzucił jednym tchem - że brakuje mi forsy.
Aktor też był bez grosza, więc poszli do Spatifu coś przekąsić, po czym do Sopotu na molo i tam przed muszlą koncertową w podskokach odegrali chuligański epizod.
Tak to się zaczęło. Wkrótce "Dwaj ludzie z szafą" - raptem piętnastominutowa sopocka etiuda słuchacza łódzkiej Filmówki - zaczęła zdobywać laury na światowych festiwalach. Polański był pierwszym filmowcem, który dostrzegł egzotyczny urok Sopotu.
Jak filmy po deszczu
Po wojnie nakręcono w Trójmieście, lekko licząc, 20 polskich filmów fabularnych. Zaś w Gdyni, przed wojną, raptem kilka. Nigdy jednak nie powstawało ich nad zatoką tyle, ile w tygodniach ostatnich! Tej jesieni nastąpiło filmowe oberwanie chmury.
We wrześniu telewizja niemiecka robiła w Gdańsku zdjęcia do filmu "Drugi człowiek", w realizacji Jorga Mullera. W Stoczni Gdańskiej realizuje nowy utwór, "Zapomnianą bohaterkę", Volker Schlöndorff (,Dziennik Bałtycki pisał już o tym obszernie). Swoją premierę film ma mieć na wiosnę. Szybciej - bo już za dwa miesiące - widzowie obejrzą w drugim programie TVP pierwsze odcinki realizowanej w Sopocie telenoweli "Pełną parą". Twórcą telenoweli jest Leszek Wosiewicz, tegoroczny laureat nagrody za reżyserię filmu ,Rozdroża Café" na festiwalu w Gdyni. Nie jedyna to gwarancja, że "Pełną parą" nie będzie kolejną telewizyjną banalną opowiastką. Przypominają się "Drzwi w murze", kręcone ongiś w Sopocie, z wysmakowanymi obrazami spacerów Wandy Neumann i Zbigniewa Zapasiewicza po plaży. Zdjęcia były kręcone m.in. w jednej z willi przy ulicy Chopina. Ba! Tylko w której? Pytana o to dzisiaj pani Wanda obiecuje, że wybierze się na spacer i spróbuje to ustalić.
Klimaty portowe i morskie

Inny klimat i przesłanie na ogół inne przyświecało filmom kręconym w Gdyni przed rokiem 1939.
Na przykład część akcji dramatu "Pod banderą miłości" (1929) rozgrywała się w szkole morskiej oraz na statku S/S "Gdynia". Z kolei jako pointę do "Wiatru od morza" (1930) - według powieści Stefana Żeromskiego - wykorzystano migawki z budowy gdyńskiego portu (a do wykonania partii muzycznych w tym filmie zaproszono chór kaszubski). W "Rapsodii Bałtyku" (1935) eksponowano wysokie morale elewów w szkole marynarki wojennej (w realizacji filmu uczestniczył Morski Dywizjon Lotniczy).
W Gdyni i na Oksywiu, a oprócz tego na niemieckim okręcie "Holstein", zdejmowano plenery do komedii "Mały marynarz" (1936). Wreszcie, w melodramacie "Sygnały" (1938), płynący do Gdyni transatlantyk trafiał w pobliżu Helu na szalejący sztorm i ulegał katastrofie.
Z lat trzydziestych w archiwach zachowało się kilka poświęconych Gdyni filmów oświatowych ("Rybacy", "Zwiedzamy Gdynię", "Dywizjon kontrtorpedowców"). Miasto i port wyrastały w tempie imponującym, ale na filmową monografię było wciąż za wcześnie.
Lecz oto kilka dni temu w Gdyni rozpoczęto prace nad krótką filmową monografią miasta. Film nie przekroczy trzydziestu minut. Realizatorem jest Andrzej Mańkowski. Premierę przewiduje się na 10 lutego 2006 r., a więc na dzień 80 rocznicy nadania Gdyni praw miejskich. Obrazom towarzyszyć będzie muzyka jazzowa. Producentem "Gdyni" jest Telewizja Polska.