Gdańskie dzielnice. Początkiem był dwór Rozstaje

Rozróżniamy Zaspę Rozstaje i Zaspę Młyniec. Jak ten podział przebiega?

Nazwa Rozstaje została zapożyczona od Dworu Rozstaje (niem. Eckhof, dosł. Dwór Narożny), którego zabudowania stoją do dziś przy ul. Chrobrego 94, przy dawnym rozdrożu. Był to najmłodszy, bo pochodzący z I poł. XIX w., i zarazem najmniejszy z majątków „rozrzuconych“ na obszarze dzisiejszej Zaspy i Przymorza. Kiedy w latach 70. ub. wieku na terenie dawnego lotniska oraz przyległych łąk budowano dzielnicę Zaspa, sięgnięto po te dawne nazwy. Teren od dzisiejszej al. Rzeczypospolitej w kierunku morza nazwano Rozstajami, natomiast drugą „połowę” dzielnicy - Młyńcem, co z kolei było nawiązaniem do Dworu Młyn (Mühlenhof).

Jakie ciekawostki historyczne kryje Zaspa Rozstaje?

Najpóźniej w 1898 r. na terenie ograniczonym obecnie parkingiem przy ul. Żwirki i Wigury, blokami przy ul. Ciołkowskiego 7 i Burzyńskiego 6 oraz Domem Kombatanta utworzono zespół strzelnic wojskowych dla gdańskiego garnizonu, które w czasach Wolnego Miasta wykorzystywała gdańska policja. To tam w październiku 1939 r. rozstrzelano obrońców Poczty Polskiej. Miejsce, w którym pochowano ich szczątki, upamiętnia dziś głaz z tablicą stojący przy al. Jana Pawła II. Po samej strzelnicy nie przetrwał ślad. Poza tym nie każdy wie, że działająca na Rozstajach Stacja Pomp i Uzdatniania Zaspa Wodna powstała równe sto lat temu. Sam budyneczek jest równie stary, czego jednak z uwagi na pokrytą styropianem elewację trudno się domyślić. W połowie lat 30. XX w. stacja zaspokajała potrzeby ok. 1/3 ludności ówczesnego Gdańska. Szpital zaś stoi w miejscu, w którym od II poł. XVIII w. do 1945 r. stał dwór, zwany Królewskim (Königshof).

1831 - Dwór Rozstaje (Eckhof) prawdopodobnie po raz pierwszy zaznaczono na mapie okolic Gdańska

1919 - uruchomienie Stacji Pomp i Uzdatniania Wody Zaspa

1973 - uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod dzielnicę Zaspa przy dzisiejszej ul. Pilotów

1975 - budowa pierwszych bloków na terenie osiedla Rozstaje