Historia Gdańska rozpada się na naszych oczach. Co z zabytkowymi budynkami we Wrzeszczu?

- Dworek został sprzedany przez miasto Gdańsk około 20 lat temu za grosze fundacji - mówi Małgorzata Dzierżyńska, mieszkanka Wrzeszcza, która zwróciła się do redakcji "Dziennika Bałtyckiego" z prośbą o interwencję. - W tym miejscu jeszcze niedawno, w domku przynależnym do nieruchomości, mieszkała rodzina mojego męża, która o sprzedaży dowiedziała się po fakcie. Ponad dekadę trwała ich batalia sądowa, którą niestety przegrali. Ostatni lokatorzy z tych nieruchomości wynieśli się ok. 5 lat temu. To smutne, ale i irytujące, że posiadająca taką historię nieruchomość tak niszczeje.

Jak przyznaje Czytelniczka dworek przy ul. Traugutta w ogóle nie jest zabezpieczony, w przynależnym budynku ktoś mieszka i pilnuje, aby nikt nie kręcił się wokół nieruchomości.

- Budynek przy ul. Traugutta 94 znajduje się w gminnej ewidencji zabytków (GEZ), jest wpisany do rejestru zabytków indywidualną decyzją - mówi Joanna Bieganowska z Urzędu Miasta w Gdańsku. - Właściciel nie ubiegał się o udzielenie dotacji celowej z budżetu Gminy Miasta Gdańska (GMG). Dworek stanowi własność prywatną.

Nieruchomość gruntowa zabudowana zabytkowym zespołem dworsko-parkowym „Studzienka”, poł. w Gdańsku przy ul. Traugutta 94-94A została sprzedana przez Gminę Miasta Gdańska w drodze nieograniczonego przetargu ustnego spółce p.n. „Aleksandra” Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku, z przeznaczeniem wynikającym z obowiązującego wówczas miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dzielnicy Wrzeszcz Centrum, tj. pod usługi nauki z zielenią.

- W akcie notarialnym sprzedaży omawianej nieruchomości - Rep. A nr 7405/1998 z dnia 3 grudnia 1998 roku – ww. nabywca oświadczył, że nieruchomość zostanie przeznaczona na dom pracy twórczej, a więc zgodnie z założeniami planu miejscowego - dodaje Joanna Bieganowska.

Teraz na tym obszarze brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 30 kwietnia 2004 roku, decyzją udziałowców spółki, nieruchomość została przekazana w użytkowanie na okres 25 lat, tj. do 30 kwietnia 2029 roku Europejskiej Fundacji Ochrony Zabytków z siedzibą w Gdańsku.

Co ważne, zarówno prezesem spółki Aleksandra Sp. z o.o. jak i Europejskiej Fundacji Ochrony Zabytków jest ta sama osoba, tj. Aleksandra Kociołkowska. Według informacji "Dziennika Bałtyckiego" właścicielka nieruchomości w 2022 roku planuje rozpocząć rewitalizację budynku, na który otrzymała dotację. Według wstępnych planów prace remontowe dworku mają potrwać 2 lata.

Jak dodaje Joanna Bieganowska w dniu 21 marca 2017 roku Miejski Konserwator Zabytków przeprowadził kontrolę budynku przy ul. Traugutta 94 w zakresie przestrzegania i stosowania przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku.

Obecnie Urząd Miasta, a za tym konserwator miejski nie może przeprowadzać kontroli ww. nieruchomości. Wynika to bowiem z wypowiedzenia przez Wojewodę Pomorskiego z dniem 28 lutego 2019 roku porozumienia zawartego w dniu 5 listopada 2015 roku pomiędzy Wojewodą a Gminą Miasta Gdańska w sprawie prowadzenia spraw z zakresu właściwości Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Poza okresem obowiązywania porozumienia ochrona budynku pozostawała i pozostaje w wyłącznej właściwości Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

- Zaniedbanie tej nieruchomości, która ma tak bogatą historię to jest szczyt nad szczytami - mówi Małgorzata Dzierżyńska.

Zdaniem naszej Czytelniczki dawny budynek Telewizji Gdańskiej od lat jest kłopotliwą kwestią, zarówno dla Urzędu Miasta, jak i konserwatora zabytków.

- Próbowałam przez wiele lat z moim synem dowiedzieć się czegoś na temat tej niszczejącej nieruchomości, ale odbijaliśmy się jak od ściany - dodaje mieszkanka Gdańska.

Stan budynku przy ul. Sobótki 15 zdaniem mieszkańców Wrzeszcza, których spotkaliśmy w okolicy nieruchomości może wkrótce podzielić losy willi znajdującej się przy ul. Orzeszkowej 2 w Gdańsku.

- Budynek przy ul. Sobótki 15 znajduje się w gminnej ewidencji zabytków (GEZ) - informuje Joanna Bieganowska, z biura prasowego Miasta Gdańska. - Nie jest wpisany do rejestru zabytków indywidualną decyzją. Zlokalizowany jest w obrębie zespołu zabudowy ul. Jaśkowej Doliny wpisanej do rejestru zabytków. W związku z tym właściciel nie jest uprawniony do ubiegania się o dotację celową z budżetu Gminy Miasta Gdańska.

Nieruchomość położona w Gdańsku przy ul. Sobótki 15, obejmująca działkę nr 217/2 w obrębie 055, stanowi własność Skarbu Państwa i pozostaje w użytkowaniu wieczystym do dnia 31 grudnia 2092 roku osoby prawnej p.n. Yawa Sp. z o.o. 5 Sp. Kom. z siedzibą w Warszawie.

Spółka Yawa należy do spółki Yareal Polska, która zaangażowana jest w budowę osiedla przy ul. Legnickiej w Gdańsku, której to mieszkańcy jeszcze nie tak dawno powołali Komitet na rzecz ul. Legnickiej celem ochrony zabytkowej nawierzchni oraz swoich nieruchomości.

Smaczku dziejów tej nieruchomości nadaje fakt, że w 1925 roku budynek nabyła loża masońska "Łańcuch nad Wisłą", do której należała również pobliska restauracja. Budynek w posiadaniu masonów był do 1933 roku. Według legend, prócz spotkań w dawnej siedzibie TVP w Gdańsku odbywały się również inicjacje kandydatów do loży.

Podobny los już wkrótce może spotkać dawny Dom Asystenta Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku. Sytuacji tej zabytkowej budowli z całą pewnością nie polepszył pożar, do którego doszło na przełomie kwietnia i maja 2018 roku. Wówczas przez blisko dwa dni 15 zastępów Straży Pożarnej walczyło z ogniem, a następnie dogaszało budynek i zajmowało się rozbiórką dachu, który w wyniku pożaru uległ zniszczeniu.

- Budynek przy ul. Do Studzienki 67 znajduje się wyłącznie w gminnej ewidencji zabytków (GEZ) - dodaje Joanna Bieganowska z Urzędu Miasta w Gdańsku. - nie jest wpisany do rejestru zabytków indywidualną decyzją, w związku z tym właściciel nie jest uprawniony do ubiegania się o dotację celową z budżetu Gminy Miasta Gdańska (GMG).

Dawny Dom Asystenta obejmuje działkę nr 213/3 w obrębie 054 i stanowi własność osoby prawnej pn. Do Studzienki 67 Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.

Co ciekawe, wspomniana spółka 29 czerwca 2021 roku została wykreślona z rejestru przedsiębiorców.

Jaki los spotka wspomniane nieruchomości? Ich obecny stan wskazuje na to, że mogą podzielić los willi przy ul. Orzeszkowej 2, to jednak można mieć nadzieję, że wskutek planowanych działań w zespole dworsko-parkowym "Studzienka" los niektórych z nich uda się odwrócić, a same nieruchomości odbudować tak, aby ponownie cieszyły oko nie tylko mieszkańców, ale również i osoby odwiedzające Gdańsk

Do tematu niszczejących budynków w Gdańsku będziemy wracać.