Chrapanie jest najczęstszą dolegliwością występującą w czasie snu. Podczas snu dochodzi do zwiotczenia mięśni i zwężenia cieśni gardła. W związku z tym przepływające powietrze może wywoływać drgania ścian gardła - chrapanie to efekt tych drgań. Chrapanie jest sygnałem, że u śpiącego występuje przeszkoda na drodze przepływającego powietrza. Konsekwencją tego jest mniejszy przepływ powietrza do płuc i niedotlenienie organizmu.
Skąd się bierze chrapanie?
Chrapanie jest dźwiękiem powstającym wskutek wibracji miękkich części gardła, głównie podniebienia miękkiego i języczka. Niekiedy drgania mogą także obejmować nagłośnię, migdałki, boczne części gardła. Chrapanie najczęściej pojawia się podczas snu w pozycji na plecach, u niektórych osób tylko po spożyciu alkoholu, leków nasennych, u palaczy tytoniu. Występuje także u osób otyłych lub z nadwagą, z problemami laryngologicznymi jak skrzywienie przegrody nosa, polipy nosa, przerost migdałków, małżowin nosa. Chrapią nie tylko mężczyźni, ale także kobiety.
Czego oznaka jest chrapanie?
Chrapanie jest pierwszym objawem obturacyjnego bezdechu sennego (OBS). Ocenia się, że choroba ta dotyczy 4 proc. mężczyzn, głównie w wieku po 30 roku życia oraz 2 proc. kobiet, lecz według mnie dane te są niedoszacowane.
Co to jest ten obturacyjny bezdech senny?
Obturacyjny bezdech senny polega na występowaniu powtarzających się w czasie snu bezdechów i spłyceń oddychania. Bezdech to całkowite, a spłycenie to częściowe zamknięcie gardła podczas snu. Przerwy w dopływie powietrza do płuc w wyniku oporu na poziomie gardła powodują powtarzające się incydenty niedotlenienia, przyspieszenia czynności serca, znacznego wzrostu ciśnienia krwi nawet do 200mmHg, zaburzeń rytmu serca oraz nieuświadomione kilku-, kilkunastosekundowe wybudzenia tzw. mikrowybudzenia, które obserwuje się podczas zapisu fal mózgowych tj. elektroencefalogramu (eeg) w czasie badania polisomnograficznego. W takiej sytuacji sen nie przynosi odpoczynku, brak jest dostatecznej ilości snu głębokiego i snu fazy REM.
Jakie są następstwa nieleczonego bezdechu sennego?
Udowodniono, że obturacyjny bezdech senny powoduje zaburzenia w metabolizmie organizmu. Nieleczony może być przyczyną wielu poważnych chorób m.in. nadciśnienia tętnicze-go, choroby niedokrwiennej serca tzw. wieńcówki oraz zawału serca. Powodować może powstawanie arytmii serca (migotanie przedsionków, skurcze dodatkowe), cukrzycy. U wielu osób doprowadza do udaru mózgu, niewydolności serca i nerek. Najgroźniejszym powikłaniem, na szczęście rzadkim, jest zgon podczas snu.
Kto choruje na bezdech senny?
Na obturacyjny bezdech senny cierpią głównie osoby otyłe lub z nadwagą. Objawy występują w dzień i w nocy. Objawy nocne to przede wszystkich głośne nieregularne chrapanie czasami z zatrzymaniem oddechu. Niektórzy gwałtownie budzą się w nocy z uczuciem duszenia w gardle lub duszności z lękiem. Nadmierna potliwość, uczucie suchości w jamie ustnej, bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca. Objawy dzienne to uczucie stałego zmęczenia, niewyspania, nadmierna senność w ciągu dnia. Pacjenci zasypiają w sytuacjach nużących np. podczas oglądania telewizji, na zebraniu, w kościele. W przypadku ciężkiego bezdechu pacjenci zasypiają w czasie rozmowy, a nawet podczas prowadzenia samochodu. Bezdech jest przyczyną spadku libido. Choroba, niezależnie od powikłań ze strony serca i innych narządów, może być powodem rozdrażnienia, nad-miernego zdenerwowania, konfliktów z otoczeniem, a nawet wypadków komunikacyjnych i w czasie pracy oraz utraty pracy.
Jak rozpoznać obturacyjny bezdech senny?
Jedynym badaniem, które może dać odpowiedź na pytanie czy tylko chrapiemy czy jesteśmy chorzy na bezdech senny, jest tzw. polisomnografia (PSG). Badanie wykonuje się w przy-stosowanych do tego celu salach –pracowniach snu, w których stworzone są warunki do wygodnego i spokojnego snu. Bada-nie trwa jedną noc, jest niebolesne. Polega na zapisywaniu faz snu, ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha, ruchów kończyn, EKG, chrapania, przepływ powietrza przez usta i noc, pozycji ciała, saturacji przy pomocy malutkich czujników. Zakłada się je na głowę, palec i klatkę piersiową. Podczas badania nad pacjentem całą noc czuwa pielęgniarka. Badanie zapisywane jest w komputerze, a następnie lekarz dokładnie je ogląda i stawia diagnozę. O ciężkości choroby świadczy liczba bezdechów na godzinę snu.
Niekiedy wykorzystuje się urządzenia tzw. przesiewowe, które nie rejestrują pełnej polisomnografii, lecz tylko kilka jej od-prowadzeń np.: przepływ powietrza, ruchy klatki piersiowej, saturację, tętno, pozycję ciała, chrapanie. Pełna polisomnografia jest badaniem dostępnym tylko w kilku ośrodkach w Polsce. W Kielcach od 2004 r. mamy do dyspozycji takie urządzenie. `
Dlaczego głównie chorują mężczyźni?
Zdecydowaną przyczyną jest tu otyłość i sposób rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. U panów tkanka tłuszczowa gromadzi się głównie na szyi, brzuchu. U kobiet bezdech pojawia się w związku z zaburzeniami hormonalnymi w okresie menopauzy. Bezdech występuje częściej u osób palących tytoń, spożywających alkohol przed snem. Może także towarzyszyć innym chorobom np. akromegalii, niedoczynności tarczycy. Nasilenie choroby wiąże się głównie z otyłością.
Czy chorują tylko otyli?
W zdecydowanej większości tak, lecz osoby o prawidłowej masie ciała także mogą mieć problemy w oddychaniu podczas snu. Chrapaniu i bezdechom sprzyjają problemy laryngologiczne np. skrzywienie przegrody nosa, deformacje po urazach nosa, polipy, powiększone migdałki. Niektórzy z nas mają genetycznie uwarunkowane zaburzenia dotyczące budowy twarzo-czaszki i gardła np. mała cofnięta żuchwa, duży język, długi wiszący języczek, tzw. "wąskie gardło”. Z pewnością spanie w pozycji na wznak sprzyja zapadaniu się części miękkich gardła i chrapaniu. Podczas snu fizjologicznie dochodzi do wiotczenia mięśni w tym także mięśni utrzymujących drożność gardła. Dodatkowo alkohol, leki nasenne dodatkowo obniżaj napięcie mięśni.
Jak postępować z chrapaczem?
Podstawową sprawą jest wykluczenie choroby, a więc konsultacja laryngologiczna i wykonanie badania polisomnograficznego. W przypadku tzw. chrapania pierwotnego bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniej masy ciała, utrata nawet ok. 3 kg zmniejsza chrapanie. Spanie w pozycji na boku lub brzuchu. Unikanie picia alkoholu 3-5 godzin przed snem, zaprzestanie palenia tytoniu, leków nasennych. Skuteczność reklamowanych środków "na chrapanie” –plastrów, kropli nie została udowodniona, mają one efekt placebo. Pomocne mogą się okazać natomiast środki nawilżające błonę śluzową nosa. Najlepszą metodą leczenia chrapania i bezdechu jest stosowanie aparatu tzw. protezy powietrznej (CPAP), który zakłada się do snu. Aparat wdmuchuje powietrze do gardła przez maseczkę założoną na nos lub usta i nos eliminuje objawy. W pewnej grupie pacjentów stosuje się do snu aparaty ortodontyczne, wysuwające żuchwę. Aparaty te są częściowo refundowane przez NFZ. Oprócz operacji laryngologicznych można zastosować różne metody "utwardzania” podniebienia miękkiego.
Źródło: Chrapiesz? To może być choroba - echodnia.eu
dodaj artykuł
Jakie są najczęstsze przyczyny biegunki u dorosłych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
