Koniec schronu przeciwlotniczego na dworcu PKP w Gdańsku [zdjęcia]

Schron zlokalizowany jest pod peronem nr 3, pomiędzy przejściami tunelowymi i tranzytowym do PKS i z budynku dworca na perony dalekobieżne. Ten żelbetowy obiekt z okresu ostatniej wojny musiał zostać niemalże całkowicie rozebrany z powodu rozbudowy sieci trójmiejskiej SKM-ki.

Kliknij, żeby przejść do galerii:

Budowa nowego torowiska i przebudowa 3 peronu w związku z budową nowego przystanku Gdańsk Śródmieście wymusiła na inwestorach likwidację tajnego jeszcze do niedawna obiektu, którym zarządzała obrona cywilna.

Wybudowana w 1940 roku w czerech etapach obiekt o łącznej kubaturze przekraczającej 400 metrów kwadratowych, mogący schronić ponad 400 osób zachował się w doskonałym stanie.

Użytkowany i będący ciagle w gotowości do końca I dekady XXI wieku schron składał się z 10 komór schronowych (zwanych schronami, numerowanymi od 1 do 10) połączonych głównym tunelem komunikacyjnym. Każda schron-komora schronowa była wyposażona w tzw. suchą toaletę, oddzieloną od pozostałej części schronu dwudzielną drewnianą izbą, wyposażoną w hermetycznie zamykane drewnianą pokrywą ceramiczne pojemniki ustępowe.

Schron pierwotnie posiadał siedem wejść - wyjść ewakuacyjnych ułatwiających szybkie dostanie się lub wydostanie po nalocie ze schronu. Tylko kilkanaście metrów dzieliło ten obiekt ze schronem przeciwlotniczym zlokalizowanym w dawnym, ceglanym obiekcie fortyfikacyjnym z XIX wieku w skarpie pod ulicą 3 maja i pod dworcem PKS-u.

Wejścia do niego widoczne są z 1 peronu w kierunku fortu na Górze Gradowej. W latach powojennych w związku z przedłużeniem toru kolejowego przy peronie 3 zlikwidowano jedną z komór gazoszczelnych (wyposażoną w oryginalne niemieckie metalowe drzwi firmy Erwina Auerta z Berlina) wraz z wyjściem schodowym na ten peron.

To wyjście z reliktami komory gazoszzzcelnej odkryto obecnie przy rozbiorce schronu i poszerzaniu wykopu pod przyszły tor kolejowy i budowę windy pasażerskiej. W związku z budową 1 peronu zlikwidowano tam wyjście po drabinkach szybem ewakuacyjnym a wylot ukryto pod powierchnią. Tunel doń prowadzący dopiero zamurowano kilka lat temu. Wlot do tego zamurowanego i zasypanego tunelu był widoczny do momentu rozbiórki schronu.

W obiekcie zaopatrzonym w wentylację grawitacyjną, której ceramiczne elementy miały swe ujścia z boku peronów znajdowały się także dwie rozdzielnie prądu i komora administaracyjna. Wyposażenie schronu nie uległo jednak zagładzie i trafiło do Muzeum II Wojny Światowej, Gdyńskiego Klubu Eksploracji Podziemnej i Fundacji Invenire Salvum.

Obiekt,który w swym zamyśle miał chronić pasażerów, podróżnych i mieszkańców okolic dworca przed skutkami eksplozji bomb podczas nalotu, po kilkudziesięciu latach swego istnienia przechodzi właśnie do historii znikając z pejzażu Gdańska.

Rozpoczęta kilka tygodni temu rozbiórka dobiega końca. Z poniemieckiego schronu pozostaną jedynie zamurowane wyjścia ewakuacyjne, komora 10 i fragment 9 komory schronu wraz z wyposażeniem.  Być może w przyszłości ta ocalona część zostanie wykorzystana przez potencjalnego inwestora i wykorzystana w celach ekspozycyjnych przybliżających podróżnym, turystom i mieszkańcom historię takich obiektów w realiach wojennych.

Czas jednak pokaże czy znajdą się chętni do podjęcia zagospodarowania obiektu w celach turystycznych, gastronomicznych, handlowo-usługowych lub innych.

Zapraszam do fotogalerii z rozbiórki schronu dziękując za wspólpracę kierownikowi projektu budowy SKM Śródmieście Michałowi Maliszewskiemu.