Na straży wolnego rynku

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów obchodzi "piętnaste urodziny". Dziś w Warszawie odbędzie się jubileuszowa konferencja.

- W ciągu 15 lat udało nam się zbudować pozycję UOKiK jako urzędu eksperckiego, niezależnego i pozostającego poza bieżącym nurtem politycznym - mówi z dumą Cezary Banasiński, prezes UOKiK.
Tego samego zdania jest Tadeusz Aziewicz, były prezes tej instytucji.

- Udało nam się zbudować urząd naprawdę drapieżny - mówi Tadeusz Aziewicz. - Stworzyliśmy jego wizerunek jako instytucji wiarygodnej dla społeczeństwa. Nie baliśmy się nakładać kar na wielkich monopolistów, takich jak Orlen czy TP SA.
Na początku lat 90. jeszcze jako Urząd Antymonopolowy instytucja zderzyła się z powstającym właśnie wolnym rynkiem. Po systemie centralnego planowania pozostał bardzo wysoki poziom monopolizacji. Szczególne znaczenie miało więc promowanie konkurencji i przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym.
- Nie zdawaliśmy sobie wtedy jeszcze sprawy z siły, również politycznej, stojącej za wielkimi monopolami - mówi Aziewicz. - Ten problem nadal istnieje. To również problem demokracji w naszym kraju. Z chwilą naszego wejścia do Unii trochę się to zmieniło, część nacisków przeniosła się na Brukselę.
Chyba najczęściej "nękaną" firmą przez urząd jest Telekomunikacja Polska SA. Tylko w ubiegłym roku nałożono na nią kary w łącznej wysokości ponad 4,2 mln zł. Urzędowi "podpadło" też m.in. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, Orlen i PKP Cargo.
- Nadal istnieją problemy, między innymi z egzekucją nałożonych kar - dodaje Aziewicz. - Wiele z decyzji UOKiK jest odrzucanych przez Sąd Antymonopolowy. Wciąż potykamy się o ten problem. To jednak zależy już od regulacji prawnych. Metody administracyjne nie wystarczą.
Walka z monopolem to nie wszystko. Do zadań urzędu należy też ochrona konsumentów. Dzięki urzędowi dowiedzieliśmy się, że w sklepach sieci Tesco podawano niepełne i wprowadzające w błąd informacje, że użytkowanie żelazka na parę marki CIR PERLA 2038C grozi porażeniem prądem, a w niektórych modelach samochodów Volvo S80, S60, V70, i XC70 w wyniku złego funkcjonowania wentylatora chłodnicy może dojść do awarii silnika.