Spośród olbrzymiej ilości wątków wybrałam jeden i na nim się skoncentruję, gdyż zainteresował mnie najbardziej. Chodzi mianowicie o podejście Noblistów do kapitalizmu.
Wałęsa chce więcej kapitalistów
Wszyscy, może z wyjątkiem Lecha Wałęsy, podkreślają brak wartości duchowych, które na dłuższą metę system ten niesie, wyzysk oraz ubożenie coraz większych grup społecznych. Kapitalizm stanowi również zagrożenie dla demokracji, bo skoro z ubóstwem powiązany jest kryzys tożsamości, w ekstremalnych sytuacjach owocuje to terroryzmem.
Często powtarzało się pojęcie "drogi środka" w ekonomii, ale ani Szirin Ebade, ani Dalajlama, ani najbardziej radykalny w wypowiedziach Adolfo Perez Esquirel nie potrafili zdefiniować, co to miałoby być i jak funkcjonować. Powszechne poruszenie wzbudziła wypowiedź Dalajlamy, że jest on buddyjskim socjalistą, gdyż podoba mu się marksistowska zasada sprawiedliwej dystrybucji dóbr.
Lech Wałęsa do sprawiedliwości dążyłby inaczej - trzy razy zwiększyłby liczbę kapitalistów, niwelując w ten sposób podziały społeczne. Problem wyzysku nie istniałby, skoro każdy byłby kapitalistą. Tylko czy aby nie powstałoby coś podobnego do komunizmu? Oczywiście, w swej czystej, utopijnej formie.
Totalitaryzm niczym imperializm
Obwinianie gospodarki rynkowej, czynienie jej odpowiedzialnym za prawie całe zło świata było lejtmotivem większości wypowiedzi wspomnianego wcześniej Argentyńczyka, Adolfo Perez Esquirela. Drugiego dnia obchodów, w obecności prof. Leszka Balcerowicza i Jana Kulczyka, porównał on totalitaryzm sowiecki do imperializmu amerykańskiego. Dodał, że wolny rynek nie istnieje, a obecny rozwój ekonomiczny, polegający na wykorzystywaniu, nie jest trwały. Narody są osaczane przez koncerny, muszą zatem zrobić wszystko, by się od nich uwolnić. Powtórzył też, że kapitalizm przechodzi obecnie bardzo poważny kryzys.
Polemizując z powyższymi twierdzeniami, Leszek Balcerowicz podkreślił, że socjalizm, w rozumieniu ustroju opartego na dominacji polityków nad społeczeństwem i gospodarce regulowanej subsydiami przegrał tam, gdzie istniał. Natomiast obecny kryzys w dużej mierze spowodowany jest mechanizmami nierynkowymi, jak to np. miało miejsce w USA, gdzie władze publiczne w sposób niewłaściwy zarządzały kapitałem. Korporacje, nieraz źle zarządzane, również miały w tym swój udział. Czynnikami szkodliwymi dla gospodarki były: długotrwała polityka łatwego pieniądza (kredyty), subsydiowanie, powiększanie deficytu, a nade wszystko brak rzetelnej informacji o działalności instytucji finansowych na rynku.
To samo w swojej wypowiedzi podkreślił Jan Kulczyk - kryzys jest wywołany w dużej mierze przez instytucje finansowe, które lekceważyły kapitał, którym zarządzają.
Dlaczego noblistów słuchać warto
Czy zatem warto słuchać Noblistów? Mimo wszystko, tak! Mimo że w odpowiedzi na prawie każde pytanie - czy to o gospodarkę, czy o ekologię, czy edukację, czy prawo - mówili o potrzebie wolności, tolerancji, solidarności i szacunku. Wyłącznie. A może właśnie dlatego warto ich słuchać?
Bo jeżeli dobrze się zastanowić, to czy może być coś ważniejszego od powyższych? I czy to ich wina, że człowiek jeszcze nie osiągnął tak wysokiego poziomu moralnego, aby bez bata pracować wydajnie, a we wrogu widzieć potencjalnego przyjaciela?
Czytaj też:
Expres Solidarności i Polska oczami dziennikarza z Ukrainy [wideo]
Forum Młodych pośród starszych Refleksja Macieja Trojanowicza po spotkaniu z noblistami
**
| Święta w Trójmieście - prezenty, przepisy, wydarzenia, informacje |
Archeologiczna Wiosna Biskupin (Żnin)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
