PKN Orlen. Zmiany za zmianami w zarządzie

Prezesi Orlenu zmieniają się ostatnio jak w kalejdoskopie. Jacek Walczykowski, który zastąpił Zbigniewa Wróbla posiedział na prezesowskim fotelu tylko przez dwa tygodnie. Wczoraj ze stanowiska odwołała go Rada Nadzorcza koncernu.

Walka o władzę

Oficjalnie powodem jego odwołania były błędy proceduralne przy jego wyborze. Nieoficjalnie jednak mówi się, że miał być kojarzony z Janem Kulczykiem posiadającym udziały w Orlenie. Tym samym z którym Skarb Państwa toczy "walkę" o wpływy w koncernie. Resort dzięki porozumieniu z inwestorami finansowymi dokonał zmian w składzie Rady Nadzorczej i uzyskał w niej zdecydowaną większość. Wiadomo było, że w tej sytuacji dni Walczykowskiego na fotelu prezesa są policzone.

- Na tym polegała akcja, opisywana w mediach jako odzyskiwanie przez administrację kontroli nad największą polską spółką publiczną. - powiedział Janusz Lewandowski, szef Komisji Budżetowej Parlamentu Europejskiego. - Ja uważam tę akcję za uzasadnioną, bo była to reakcja na nadużywanie kontroli korporacyjnej przez jednego z mniejszościowych akcjonariuszy prywatnych.

Do czasu wyboru nowego prezesa, co ma nastąpić - jak podano -najszybciej jak będzie to możliwe, obowiązki szefa firmy będzie pełnił Janusz Wiśniewski, dotychczasowy wiceprezes do spraw produkcji. Listę kandydatów przedstawi firma doradcza Korn/Ferry, ta sama, która przygotowywała poprzednią. Wtedy jednym z kandydatów przez nią zgłoszonych był Paweł Olechnowicz, prezes Grupy Lotos SA. Prawdopodobne jest, że jego nazwisko pojawi się również teraz.
- Prezes Olechnowicz nie udziela komentarzy w tej sprawie - powiedział Marcin Zachowicz, rzecznik prasowy Grupy Lotos.

...i pieniądze

Atmosfera wokół największej krajowej firmy zagęściła się w ostatnich dniach jeszcze bardziej. A to za sprawą astronomicznej odprawy dla Zbigniewa Wróbla. Prezesował on Orlenowi przez dwa i pół roku. Z informacji z ubiegłego miesiąca wynikało, że odprawa dla Wróbla wyniesie 4 mln zł. Kwotę tę za "głęboko przesadzoną" uznał wówczas w Sejmie wiceminister Skarbu Państwa, Tadeusz Soroka. 15 lipca zapewnił on posłów, że według informacji zebranych w spółkach podobnej wielkości jak PKN Orlen "(...) ta kwota mogłaby być co najmniej o połowę niższa". Tymczasem kilka dni temu "Parkiet" podał, że dzięki aneksowi do kontraktu Wróbel na odchodne otrzyma 6,2 mln zł. Sporo na pożegnanie dostanie także Walczykowski. Przewodniczący Rady Nadzorczej Orlenu Jacek Bartkiewicz poinformował, że Walczykowski złożył oświadczenie, że kontrakt podpisał 3 sierpnia na takich samych warunkach jak poprzedni prezes spółki. Szczegóły nie są znane, ale mówi się o odprawie wysokości trzymiesięcznych poborów. A za zasiadanie na fotelu prezesa Orlenu co miesiąc ma wpływać na konto co najmniej 200 tys. zł. Astronomiczne odprawy wzburzyły związkowców w Orlenie, są bowiem przyznawane w momencie przeprowadzania cięć kosztów i ograniczania zatrudnienia.

- To jest zgroza. Wśród pracowników zaczyna wrzeć - powiedział szef jednego z największych związków w płockim koncernie.

Zdaniem Janusza Lewandowskiego wysokie pensje prezesów dochodowych spółek nie powinny wzbudzać emocji. Dodał jednak, że nie ma uzasadnienia dla tak wielkich odpraw.
- To rzeczywiście nadużycie, które mnie mocno niepokoi, ale niepokoi mnie przede wszystkim wydźwięk tego wszystkiego i odbiór w skali społecznej - powiedział.

Przegrani nie odpuszczają

Bengodi Finance, fundusz związany z Kulczyk Holding, złożył pozew o unieważnienie wyboru Jacka Bartkiewicza na przewodniczącego Rady Nadzorczej PKN Orlen. Zastąpił on na tym stanowisku odwołanego - także na wniosek Skarbu Państwa - Jana Wagę, prezesa Kulczyk Holding.

Przedstawiciele Bengodi argumentują, że powołanie Jacka Bartkiewicza, będącego prezesem banku BGŻ, w którym Skarb Państwa ma ponad 50 proc., jest sprzeczne z ustawą o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Przepisy tej ustawy zakazują bowiem wchodzenia do rad nadzorczych członkom zarządów spółek z dominującym udziałem Skarbu Państwa. Bengodi głosował na walnym przeciwko powołaniu Bartkiewicza na przewodniczącego rady i wystąpił o zaprotokołowanie sprzeciwu.

Komisja śledzi

PNK Orlen od kilku tygodni jest na tapecie w Sejmie. Okoliczności działania firmy prześwietla komisja śledcza. Posłowie będą się zajmować m.in. wieloletnimi kontraktami na zakup ropy naftowej, zawartymi za czasów Zbigniewa Wróbla, odchodzącego prezesa Orlenu. Sprawdzą, czy przy okazji ich podpisania nie doszło do wypłaty nielegalnych prowizji, o których mówił w mediach były wiceminister skarbu Wiesław Kaczmarek. Komisja będzie się starała wyjaśnić, czy Urząd Ochrony Państwa został wykorzystany do odwołania Andrzeja Modrzejewskiego, poprzednika Z. Wróbla. Skarb Państwa od 2001 roku próbował pozbawić A. Modrzejewskiego funkcji. Bezskutecznie.

Akcje w górę

Rynek pozytywnie zareagował na odwołanie prezesa Orlenu. Akcje koncernu zdrożały o ponad 1 proc. do 30,36 zł. Zdaniem Ireneusza Jabłońskiego z Centrum imienia Adama Smitha odwołanie prezesa Orlenu jest naturalną konsekwencją przejęcia inicjatywy we władzach PKN Orlen przez Skarb Państwa i odebraniu kontroli nad spółką osobom powiązanym z Janem Kulczykiem. Analitycy uważają, że zmiany presonalne we władzach spółki mają drugorzędne znaczenie. Pierwszorzędne znaczenie mają doskonałe wyniki finansowe Orlenu w tym roku. Skonsolidowany zysk netto PKN Orlen w II kwartale, wzrósł do rekordowego poziomu 668 mln zł. Jest to największy w historii wynik kwartalny spółki. Po sześciu miesiącach tego roku grupa zanotowała 1,06 mld zł zysku netto.