Pokrzywdzeni klienci instytucji finansowych

Banki wciąż stosują niedozwolone klauzule w umowach z klientami - stwierdził Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W ciągu ostatnich miesięcy prezes UOKiK prowadził ponad 60 postępowań, w których kwestionował działania banków.

- Problemy konsumentów wynikają głównie ze stosowanych postanowień umownych, które kształtują prawa i obowiązki słabszych uczestników rynku w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy - informuje Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Ponad połowa klientów banków zgłaszających się do UOKiK narzeka na niekorzystne warunki zawierania umów, m.in. na uzależnianie uzyskania kredytu od założenia rachunku w banku. Przykładowo Kredyt Bank zobowiązywał konsumentów do otwarcia do dnia uruchomienia kredytu rachunku Ekstrakonto oraz złożenia deklaracji stałych wpłat na rachunek, pod rygorem odstąpienia przez bank od umowy w dniu przewidywanego uruchomienia kredytu. Takie postępowanie trafiło już do rejestru klauzul niedozwolonych, który prowadzony jest przez prezesa urzędu (klauzula nr 267). Stosowanie takich rozwiązań jest więc niezgodne z prawem. Wątpliwości urzędu budzi także nieinformowanie konsumentów o zmianach opłat i prowizji podczas trwania kontraktu (np. Volkswagen Bank, Bank Gospodarki Żywnościowej). Zgodnie z prawem klient powinien zostać powiadomiony z odpowiednim wyprzedzeniem o istotnych zmianach warunków umowy, tak by miał możliwość wypowiedzenia jej (klauzula nr 712).
Powszechne jest pobieranie przez banki opłat za monity i wezwania do zapłaty. Ponadto podnoszonym przez konsumentów problemem jest nakładanie przez banki podwójnej kary w przypadku nieterminowej spłaty zadłużenia na karcie kredytowej (np. Citibank). Zdaniem UOKiK zastrzeganie dodatkowych opłat karnych za opóźnione świadczenie, obok zawsze przysługujących w takim przypadku odsetek ustawowych, jest niezgodne z prawem (klauzula nr 623).
Prezes UOKiK kwestionuje również praktyki wprowadzające konsumentów w błąd, czego przykładem może być reklama: „masz dowód w kieszeni? odbierz swój kredyt!”. W praktyce rozpatrzenie wniosku przez bank uzależnione było od spełnienia kilku innych wymagań.
Ponadto z informacji zebranych przez UOKiK wynika, że banki nierzetelnie przekazują dane o zadłużeniu konsumentów do Biura Informacji Kredytowej. Powiadomienie BIK powinno wiązać się z jednoczesnym poinformowaniem samych zainteresowanych, którzy powinni mieć możliwość zweryfikowania danych. W przypadku, kiedy konsument nie wie, że bank przesyła informacje do biura, może się zdarzyć, że ubiegając się o kredyt w innej instytucji otrzyma odpowiedź odmowną w związku z powołaniem się instytucji finansowej na informację o zadłużeniu w BIK.
W tym roku urząd zamierza przeprowadzić rekontrole. Zbada, czy ponad 1000 klauzul, które już zostały wpisane do rejestru postanowień niedozwolonych, nadal stosowane są w kontaktach z konsumentami na rynku usług finansowych.

Społeczeństwo bankowe
Z usług instytucji finansowych korzysta około 60 procent mieszkańców naszego kraju - dwa razy więcej niż w połowie lat dziewięćdziesiątych. Z roku na rok coraz chętniej zakładamy rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe. Obecnie posiada je ponad 70 procent gospodarstw domowych. Wzrasta także tempo rozwoju bankowości elektronicznej. Ponad 10 mln klientów korzysta z dostępu do rachunku przez Internet.