7 cudów Trójmiasta: Zobacz nominowanych i zgłoś swoje propozycje |
16 lipca 1897 r. rada miejska postanowiła założyć w Gdańsku elektrownię. Przygotowanie projektu powierzono firmie Siemens & Helske, która przy współpracy naukowców i specjalistów reprezentujących dziedziny wiedzy i techniki niezbędne przy realizacji tego trudnego projektu, przystąpiła do budowy pierwszej gdańskiej elektrowni. Głównym projektantem całości był profesor Kittler z Darmstadt. Prace trwały ponad rok. 16 czerwca 1898 r. uruchomiono zakład.
Pierwsze wyposażenie umiejscowionej w pięknym, neogotyckim gmachu elektrowni, stanowiły trzy kotły parowe, dwie prądnice prądu stałego o mocy 220 kW każda oraz bateria akumulatorów. Dostarczała prądu o napięciu 110 V, który używany był głównie w celach oświetleniowych. Między rokiem 1900, a 1908 rozbudowywano park maszynowy elektrowni. W tym okresie produkcja prądu wzrosła z pierwotnych 400.000 w 1899 r. kilowatogodzin do 1.700.000 w roku 1908.
W pobliżu, również na Ołowiance powstało niewielkie osiedle, przeznaczone dla pracowników oraz składy węgla i nowe budynki dla transformatorów i przetwornic. Tak powstał kompleks energetyczny umiejscowiony w samym środku miasta. Ekologią nikt się jeszcze wówczas nie przejmował.
Elektrownia na Ołowiance, oprócz dostarczania prądu do gdańskich mieszkań i do ulicznych latarni zasilała również gdańskie tramwaje. Robiła to do samego końca pierwszego okresu swojego istnienia, który skończył się 25 marca 1945 r., kiedy to w trakcie bombardowania została trafiona i uległa poważnym zniszczeniom. W Gdańsku zrobiło się ciemno, przestały też jeździć tramwaje, które aż do tego momentu dostarczały sprawnie na linię coraz bliższego frontu niemieckich żołnierzy.
Powojenny okres historii elektrowni zaczyna się 23 września 1945 r., kiedy to po niezbędnych pracach remontowych wznowiono produkcję elektryczności. Niegdyś niezwykle piękny gmach odbudowany został w znacznie prostszych od pierwotnych formach architektonicznych. Fasada od strony Motławy, mimo że nie pozbawiona urody, w porównaniu ze swoją poprzedniczką jest prosta i nijaka. Żeby przekonać się jak piękny był to niegdyś budynek, przyjrzeć trzeba się archiwalnym fotografiom, lub obejrzeć fasadę od przeciwnej strony, która zachowała cały neogotycki układ.
W 1962 r. elektrownię przekształcono w elektrociepłownię – odtąd produkować miała zarówno energię elektryczną, jak i cieplną. Jako elektrociepłownia zakład na Ołowiance funkcjonował aż do lat 90., kiedy to został ostatecznie zamknięty w 1997 r. po bez mała stuletniej eksploatacji. Historyczny gmach przekazano władzom miejskim, które zdecydowały o ich adaptacji na potrzeby kulturalne.
26 czerwca 1998 r., w 10 dni po setnej rocznicy istnienia kompleksu energetycznego na Ołowiance, w jego dawnym gmachu głównym otwarto nową siedzibę Państwowej Filharmonii Bałtyckiej. Ponieważ droga do zakończenia adaptacji wnętrza budynku do potrzeb koncertowych była jeszcze daleka, pierwszy koncert odbył się na tzw. "letniej scenie", umieszczonej na zewnątrz, tuż przy zakręcie Motławy. Gwiazdą pierwszego koncertu był włoski tenor Pietro Balio.
Adaptacja dawnej elektrowni trwa nadal, ale gotowa jest już sala koncertowa z wielkimi organami. Działa już też Sala Kameralna. Powoli dawne centrum energetyczne staje się centrum muzyczno-kongresowym.
 | Sprawdź wyniki głosowania na 7 cudów Trójmiasta |
Patroni plebiscytu 7 cudów Trójmiasta | ||||
 |  | Wojciech Szczurek Prezydent Gdyni |  | |
 | Paweł Adamowicz Prezydent Gdańska |  | Jacek Karnowski Prezydent Sopotu |  |
Jak czytać kolory szlaków turystycznych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
