Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Rozmowa z dr Dariuszem Skabą, stomatologiem, specjalistą periodontologiem

[email protected]
Anna Kidawa: Czym się zajmuje periodontologia? Dariusz Skaba: „Peri” po łacinie znaczy około, „odontum” ząb. Periodontologia zajmuje się chorobami aparatu zawieszeniowego zęba.

Anna Kidawa: Czym się zajmuje periodontologia?
Dariusz Skaba: „Peri” po łacinie znaczy około, „odontum” ząb. Periodontologia zajmuje się chorobami aparatu zawieszeniowego zęba. Obejmuje swym zakresem tkanki, które znajdują się wokoło zęba, a więc ozębną, kość wyrostka zębodołowego, dziąsło i błonę śluzową, która pokrywa całą jamę ustną wraz z językiem. O ile stomatologia rozwija się od wieków, periodontologia jest specjalizacją nową, szybko rozwijająca się.

AK:Jama ustna jest pierwszym odcinkiem przewodu pokarmowego. Już tam zachodzą istotne dla trawienia procesy.
DS: Tak. Żeby pokarm strawić, musimy go rozdrobić. By tego dokonać, musimy mieć odpowiednio ustawione zęby i odpowiednią ilość śliny. Rola śliny, jeżeli chodzi o zdrowie jamy ustnej i nie tylko, jest przeogromna i niedoceniana. Bardzo istotna jest jej ilość i skład.

AK: Ile śliny zdrowy człowiek wydziela na dobę?
DS: W zależności od tego czy jest to kobieta, czy mężczyzna w granicach od 900 ml do nawet 1,5 litra w ciągu doby. Ślina jest wydzielana przez odpowiednio do tego przystosowane gruczoły. Mamy trzy główne ślinianki: przyuszną, podjęzykową, podżuchwową. Oprócz tego drobne gruczoły ślinowe i ślinowo-śluzowe, które znajdują się w błonie śluzowej.

AK: Czy bez śliny proces trawienia w jamie ustnej może przebiegać prawidłowo?
DS: Proces ten jest zupełnie upośledzony. Ślina nawilża i formuje kęs pokarmowy, oprócz tego w ślinie znajdują się enzymy np. amylaza ślinowa - enzym niezbędny do rozpoczęcia procesu trawienia cukrów. Gdy nie ma tego enzymu, pokarm przechodzi niżej niestrawiony, a w kolejnych odcinkach przewodu pokarmowego tego enzymu już nie ma.

AK: Zdarza się, że zachodzi konieczność usunięcia ślinianek. Jak to wpływa na organizm?
DS: Istnieje cała grupa schorzeń nazywanych kserostomią. Są to schorzenia, które polegają na zmniejszeniu wydzielania śliny. Przyczyny mogą być ogólnoustrojowe i miejscowe. Ogólnoustrojowe, gdy w przebiegu cukrzycy, przy zażywaniu leków na nadciśnienie lub antyalergicznych dochodzi do zmniejszenia wydzielania śliny. Nie jest to drastyczny, szybki proces, ale jednak postępujący. W przypadku leczenia chorób nowotworowych i naświetlań mamy do czynienia z całkowitym zahamowaniem wydzielania śliny. Tacy pacjenci znajdują się jednocześnie pod opieką onkologów i naszą - periodontologów.

AK: Co można zrobić dla takiego chorego?
DS: Ślina spełnia nie tylko ważną rolę przy trawieniu, ale ma również funkcje obronne. W ślinie znajduje się bardzo dużo przeciwciał, imunnoglobulin, które działają bakteriobójczo. Każdy z nas, chociażby oddychając, ma kontakt z obcymi bakteriami. Jama ustna dzięki nabłonkowi, który ją wyściela i dzięki obecności śliny jest w stanie się bronić przed większością infekcji. Dopiero, kiedy nasz odporność spada w wyniku jakiejś patologii, bakterie mogą sobie w jamie ustnej harcować. Przy zdrowej błonie śluzowej i odpowiedniej ilości śliny bronimy się przed atakiem. Jeżeli tej śliny jest mało, to automatycznie rozwija się stan zapalny błony śluzowej.
Przede wszystkim szukamy przyczyny zmniejszonego wydzielania się śliny. Jeżeli jest to tylko wyniki przyjmowania leków, jeżeli jest to czasowe, to wystarcza zwiększenia ilości przyjmowanych płynów. Jeśli jednak pacjent poddawany jest radioterapii, np. ma dwa tygodnie naświetlania, w tym czasie nie wystarczy tylko zwiększona ilość płynów, stosujemy preparaty ślinopędne i ślinozastępcze.

AK: Można by o nich powiedzieć sztuczna ślina?
DS: Można. Ma bardzo podobny skład i konsystencje do prawdziwej, choć nie ma w niej przeciwciał. Taki preparat jest na polskim rynku od paru lat, jest dość drogi i pełnopłatny. Stosuje się go prawie u wszystkich pacjentów chorych na nowotwory i poddawanych radioterapii. Co godzinę lub dwie godziny pacjent bierze sobie dwie łyżeczki tego preparatu śliny. To nawilża całą błonę śluzową i przywraca komfort życia likwidując ból.

AK: Czy jeśli ktoś ma usunięte ślinianki jest skazany do końca życia na tę sztuczną ślinę?
DS: Na szczęście nie tylko te duże gruczoły ślinowe wydzielają ślinę. Mamy jeszcze wiele gruczołów mniejszych w błonie śluzowej. One też wytwarzają ślinę, choć oczywiście mniej. Jednak usunięcie wszystkich dużych ślinianek zdarza się bardzo rzadko, a gdy usunięta jest jedna, inne zwiększają swoją wydolność. Gorszą jest sytuacja, gdy pacjent jest skazany na ciągłe przyjmowanie leków, które zmniejszają wydzielanie śliny a musi je zażywać, bo dzięki nim żyje. Wtedy z internistami dyskutujemy nad zmianą leków, bo niektóre z tej samej grupy mają mniejszy lub większy wpływ na wydzielanie śliny.

AK: Jaką rolę spełnia język?
DS: Jest to organ mięśniowo-nerwowy, który jest odpowiedzialny za bardzo wiele funkcji. Dzięki niemu możemy chociażby rozmawiać. Przy uszkodzonym języku, nawet przy jego bardzo małych urazach występują duże zaburzenia mowy. Jest mocno unaczyniony i unerwiony. Niektórzy mówią, że język wygląda jak „dywan”. To co każdy z nas może sobie zobaczyć na własnym języku, to brodawki nitkowate oraz grzybowate i okolone. W nich osadzają się resztki pokarmowe i bakterie. Język pełni również funkcje m.in. smakową. Znajdują się w nim tzw. kubki smakowe. Gdyby nie język, w ogóle nie odczuwalibyśmy smaku. Kubki smakowe są rozłożone na obrzeżach języka i dlatego gdy jemy, musimy sobie ten pokarm o podniebienie rozetrzeć. Zachodzą reakcje chemiczne, które pobudzają odpowiedni kubek smakowy i wtedy odczuwamy smak. To stan naturalny, prawidłowy, ale często na początku użytkowania protez pacjenci skarżą się, że nie czują smaku. To dlatego, że język inaczej rozciera ten pokarm, w inny sposób kontaktuje z protezą, a w inny z podniebieniem twardym, które pokryte jest błoną śluzową.

AK: Powiedział pan, że na języku zbierają się resztki pokarmowe. Ostatnio mówi się o tym głośno, żeby język myć...
DS: Jako spec

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na bielawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto