Śledztwo ws. Iwony Wieczorek jest prowadzone w kierunku pozbawienia wolności. Kiedy może przedawnić się sprawa?

Śledztwo w sprawie zaginięcia Iwony Wieczorek nadzoruje Małopolski Wydział Zamiejscowy Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej w Krakowie. Wydział potocznie nazywany jest prokuratorskim archiwum X. Śledczy prowadzą czynności w kierunku pozbawienia wolności Iwony Wieczorek w dniu 17 lipca 2010 r. w Gdańsku na okres trwający powyżej 7 dni. Chodzi tu dokładnie o czyn z art. 189 § 2 k.k.: „Jeżeli pozbawienie wolności trwało dłużej niż 7 dni, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

Czytaj także: Zaginięcie Iwony Wieczorek. 12 lat bez przełomu. Dziewczyny nie znaleźli ani policyjni spece, ani różdżkarze

Kodeks karny mówi, że po upływie określonego czasu od chwili popełnienia przestępstwa sprawca uniknie odpowiedzialności karnej za jego popełnienie. To przedawnienie przestępstwa lub inaczej - ustanie jego karalności. Z przepisów dowiadujemy się, że gdy czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat, to karalność przestępstwa ustaje po 15 latach od jego popełnienia. A przypomnijmy, że Iwona Wieczorek zaginęła 12 lat temu.

- Problem w tym, że przestępstwo pozbawienia wolności ma charakter trwały. Jeżeli chcemy liczyć początek biegu okresu przedawnienia od chwili popełniania przestępstwa, to trzeba mieć na uwadze, że my cały czas mamy do czynienia z tym przestępstwem, bo Iwona Wieczorek się nie odnalazła. Czas trwania przestępstwa obejmuje okres od momentu bezprawnego pozbawienia wolności do momentu, gdy osoba wolność odzyskała. Jeśli założymy, że doszło do porwania i dziewczyna nie została uwolniona, przestępstwo nadal trwa, nie można więc mówić, kiedy kończy się bieg przedawnienia – wyjaśnia prof. Wojciech Cieślak, specjalista od prawa karnego, wykładowca akademicki.

Prowadzenie sprawy w kierunku bezprawnego pozbawienia wolności jest tu więc pewnym punktem wyjściowym. W praktyce, kwalifikacja prawna sprawy w czasie postępowania może się zmienić, a wraz z nią odpowiedzialność karna i, co za tym idzie, okres przedawnienia. Prokuratura dziś niczego nie przesądza i nie wskazuje, kiedy przedawnia się karalność w sprawie Iwony Wieczorek.

- Postępowanie dotyczące Iwony Wieczorek jest sprawą bardzo skomplikowaną, wielowątkową i złożoną pod względem dowodowym. Bieg i terminy przedawnienia karalności przestępstwa zależą od przyjętej kwalifikacji prawnej, która może ulec zmianie na każdym etapie postępowania, zależnie od ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności przestępstwa – informuje nas dział prasowy Prokuratury Krajowej.

Fakt, że sprawą zajmuje się tzw. prokuratorskie archiwum X, również nie ma wpływu na przedawnienie. Tę kwestię reguluje art. 101 – 102 Kodeksu karnego. Spójrzmy na te przepisy. Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat: 30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa; 20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię; 15 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat; 10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata; 5 - gdy chodzi o pozostałe występki. Okresy przedawnienia są dłuższe w przypadku niektórych przestępstw dotyczących małoletnich. Ale to nie dotyczy Iwony Wieczorek, która w dniu zaginięcia miała 19 lat.

- Gdyby okazało się - ale to tylko założenie teoretyczne - że kilkanaście lub kilkadziesiąt lat po zaginięciu Iwony Wieczorek, jej ciało czy szczątki zostałyby znalezione, to śledczy mogliby w miarę dokładnie określić, kiedy przestępstwo zostało popełnione i wówczas moglibyśmy wskazać początek biegu przedawnienia oraz to, kiedy ten bieg się kończy. Czas popełnienia przestępstwa byłby ustalany na podstawie rozkładu zwłok, przyjmując margines błędu wynoszący prawdopodobnie 2-3 lata. Ale my nie wiemy, czy w ogóle miało miejsce przestępstwo. Nie jest przecież wykluczone, że mamy do czynienia z samobójstwem, celowym zniknięciem, nieszczęśliwym wypadkiem, ale też oczywiście bezprawnym pozbawieniem wolności czy zabójstwem. Wiele scenariuszy jest tu możliwych - twierdzi prof. Wojciech Cieślak.

ZOBACZ TEŻ: Tajemnica czarnego bmw. To kolejny trop ws. Iwony Wieczorek. Śledczy interesują się też Danielem S. i Arturem W.

Przypomnijmy, że Iwona Wieczorek zaginęła w nocy z 16 na 17 lipca 2010 r. Wyszła z dyskoteki w Sopocie i szła nadmorskim deptakiem w kierunku Gdańska. Po raz ostatni została zarejestrowana przez kamery monitoringu przy wejściu nr 63 na plażę w Gdańsku Jelitkowie. Prokuratura w Gdańsku półtora roku po zaginięciu dziewczyny umorzyła śledztwo. We wrześnie 2018 r. sprawą zajęła się Prokuratura Krajowa w Warszawie. W marcu 2019 r. zleciła przesłanie akt sprawy do Małopolskiego Wydziału Zamiejscowego Prokuratury Krajowej w Krakowie, czyli tzw. prokuratorskiego archiwum X. Na czele tego zespołu stoi prokurator Piotr Krupiński, który odpowiada m.in. za rozwiązanie po 20 latach sprawy oskórowanej studentki z Krakowa.

Biuro prasowe Prokuratury Krajowej konsekwentnie nie informuje na temat działań śledczych w sprawie Iwony Wieczorek, tłumacząc to dobrem prowadzonego postępowania. Twierdzi, że sprawą (tak jak i innymi, które bada archiwum X) zajmują się najbardziej doświadczeni prokuratorzy, którzy mogą pochwalić się osiągnięciami w wyjaśnianiu zbrodni dokonanych przed wieloma laty i ustalaniu ich sprawców.

- W swojej dotychczasowej pracy prokuratorzy ci zaprezentowali wysoki poziom wiedzy z zakresu tej tematyki, zarówno teoretycznej jak i praktycznej, i - co wymaga szczególnego podkreślenia - wykazali ponadprzeciętne zaangażowanie w przeprowadzenie takich postępowań. Dążąc do wyjaśnienia sprawy, niejednokrotnie realizowali osobiście, sumiennie i z poświęceniem czynności procesowe, nadając postępowaniom nowej dynamiki – informuje biuro prasowe Prokuratury Krajowej.

Do wyjaśniania spraw - jak podaje biuro - „wykorzystywane są nowe technologie, a także wiedza najbardziej doświadczonych polskich i zagranicznych biegłych oraz różnych instytucji badawczych, ale także skomputeryzowanych i zautomatyzowanych baz danych”.

Czytaj też: Matka Iwony Wieczorek: "Najgorsze jest to, że się nie wie"