Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Dyrekcja Kolei w Gdańsku: Nowoczesny zabytek

Joanna Górska
Joanna Górska
Wyjeżdżając z Gdańska Głównego pociągiem w kierunku Sopotu - po prawej stronie tuż za wiaduktem Błędnik widzimy gmach Dyrekcji Kolei.

Chociaż ma wszelkie predyspozycje, aby nazwać go zabytkiem - ma prawie sto lat i jest wpisany do rejestru zabytków, a obie wojny przetrwał prawie nietknięty - jednak bliżej mu do miana nowoczesnego biurowca, niż do zabytku.

Od początku Dyrekcja Kolei

Historię budynku opowiedziała Katarzyna Wojtczak w swojej pracy magisterskiej "Monografia Gmachu Gdańskiej Dyrekcji Kolei". Niewielu wie, iż budynek ten od początku swojego istnienia był wybudowany właśnie jako siedziba Dyrekcji Kolei.

Każda sala miała konkretne przeznaczenie dla konkretnego wydziału, a niektóre z z nich nadal zajmują pomieszczenia przeznaczone dla nich sto lat temu. Wielka Sala Posiedzeń Prezydium jest dzisiaj salą konferencyjną, gabinet prezydenta Dyrekcji Kolei zajmuje dyrektor jednej ze spółek kolejowych, a geodezja zajmuje najszersze i najlepiej doświetlone, przeznaczone dla pracy kreślarzy pomieszczenia.

Gmach zaprojektowano i wybudowano na zamówienie kolei pruskich, w celu zarządzania intensywnie rozwijającą się siecią połączeń kolejowych. Oddany do użytku w 1914 roku, na kilka miesięcy przed rozpoczęciem I wojny światowej, bardzo krótko służył Królewskiej Kolei Pruskiej. Zgodnie z ustaleniami Traktatu Wersalskiego, koleje na terenie Wolnego Miasta Gdańska, w tym i budynek dyrekcji, zostały przekazane w ręce polskie.

Pamiątka po dawnych właścicielach budynku, orzeł pruski, został przemieniony na symbol kolei żelaznych. Od tamtego czasu, z przerwą na lata drugiej wojny światowej, budynek należy do Polskich Kolei Państwowych i nadal pełni funkcję siedziby dla wielu spółek kolejowych, ale również dla firm prywatnych zainteresowanych dzierżawą biur w tym zabytkowym budynku.

Od początku nowoczesny

Budynek był zaopatrzony we wszystkie nowości ówczesnej techniki, co stanowiło powód do dumy ówczesnych zarządców Dyrekcji Kolei. Budynek wyposażono w centralne ogrzewanie i elektryczne oświetlenie, a także alarm przeciwpożarowy. Urzędnicy korzystali również z telegrafu, domofonu i telefonów. Centrala telefoniczna pozwała na prowadzenie nawet 600 rozmów w jednym czasie.

Na planach z 1914 roku można odnaleźć zarówno windy dla osób, jak i dwie windy na dokumenty, które łączyły pomieszczenia gońców na każdym piętrze i umożliwiały szybki przepływ dokumentacji pomiędzy wydziałami. Podobnie jak dzisiaj.. e-maile. Windy, przed wymianą na współczesne, były dość specyficzne. Były to połączone 3 kabiny, kursujące ciągle z góry na dół i z powrotem. Wsiadanie i wysiadanie z nich odbywało się bez zatrzymania.

Na ścianach w sieni, sali konferencyjnej oraz w najważniejszych biurach wisiały (i gdzieniegdzie wiszą po dziś dzień) centralnie sterowane zegary, połączone w sieć wewnątrz budynku. Przy zmianie czasu wystarczy ustawić zegar matkę, a pozostałe zegary w budynku dostosują się.

W nowoczesnych biurowcach schody, jako zajmujące zbyt wiele przestrzeni, są traktowane jako kosztowny wydatek i są zmniejszane do niezbędnych schodów ewakuacyjnych. Tutaj nie tyko stanowią ozdobę, ale tworzą doskonałą sieć połączeń - przy każdym skrzyżowaniu, a nawet zakręcie, znajdujemy klatkę schodową. Każda z nich jest dobrze doświetlona naturalnym światłem z wysokich okien oraz okolona ozdobną poręczą z kutego żelaza.

Oszklone atrium i fontanny

Punktem centralnym budynku, pierwotnie planowanego na dwa skrzydła, jest atrium, z którego w trzy strony rozchodzą się korytarze. Zwieńczone jest ono przeszklonym dachem z bogato zdobionego szkła, dzięki któremu na każde piętro dociera naturalne, choć rozproszone, światło słoneczne.

Ozdobę labiryntu korytarzy w gmachu stanowią lawaterze. Są to swego rodzaju przyścienne fontanny-umywalki, gdzie petent lub urzędnik mógł umyć ręce lub napić się wody. W budynku rozmieszczono dwa ich dwa wzory, większe o wysokości człowieka znajdują się na piętrach reprezentacyjnych.

Dzisiaj gospodarzem budynku jest PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Gdańsku. PKP Nieruchomości pod okiem konserwatora zabytków przeprowadza stopniowe renowacje budynku.


Baltic Sail w Gdańsku - zdjęcia


Global Gathering - zdjęcia i wideo


Zdjęcia z castingu do Top Model


Wakacje 2011 w Trójmieście

Napisz tekst, opublikuj zdjęcia i wygraj nawet 500 zł!

Każdy, kto opublikuje artykuł lub fotoreportaż w MMTrojmiasto.pl automatycznie weźmie udział w konkursie "Tym żyje miasto", w którym co miesiąc do wygrania jest 500 zł.
dodaj artykułdodaj wpis do blogadodaj fotoreportażdodaj wydarzenie
od 16 latprzemoc
Wideo

CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gdansk.naszemiasto.pl Nasze Miasto