Dzień Mózgu. Pierwsze lata życia decydują o tym, kim będziemy w przyszłości - przeczytaj rozmowę

18 marca na całym świecie obchodzony jest Dzień Mózgu. Jak to jest, że niektórzy mają lepiej rozwinięty mózg, a inni gorzej? Czy to jaki on będzie przesądzone jest już w momencie naszych narodzin?

Oczywiście uwarunkowania genetyczne mają duży wpływ na to, jaka będzie bryła naszego mózgu, ale w momencie narodzin dzieci nie ma zasadniczych różnic między ich mózgami. To od nas zależy, jak je ukształtujemy. A nawet bardziej od naszych rodziców, bo największe zdolności do rozwoju mózg ma od pierwszych dni naszego życia przez kilka pierwszych lat. To właśnie te lata decydują o tym, kim będziemy w przyszłości. Dlatego tak ważne jest, aby rodzice dbali, by dostarczać dziecku jak najwięcej pozytywnych bodźców, wrażeń i doświadczeń, bo to właśnie pod ich wpływem neurony w mózgu dziecka będą się lepiej integrować, a tym samym mózg będzie bardziej rozwinięty.

A osoby dorosłe? Czy one mogą zrobić coś jeszcze dla swojego mózgu?

Na szczęście ta plastyczność jest w nas obecna przez całe nasze życie. Dlatego nawet ludzie bardzo starzy mają jeszcze zdolność do uczenia się. Jesteśmy więc panami swojego życia i swoich zdolności. Im więcej pracy i wysiłku włożymy w rozwijanie naszego mózgu, tym będzie on sprawniejszy.

Starszym nauka przychodzi jednak znacznie trudniej…

Ale to dlatego, że ich motywacja jest słabsza. Tym bardziej tak ważne jest to, aby zdać sobie sprawę, że mimo starszego wieku nasz potencjał do nauki jest równie wysoki, jak wtedy, kiedy byliśmy młodsi.

Skoro mózg można wyćwiczyć, to co np. możemy zrobić być stać się bardziej kreatywnymi?

Postępować tak samo jak w przypadku dzieci, czyli dostarczać sobie jak najwięcej bodźców, rozwiązywać łamigłówki i robić wszystko to, co wymusza na nas abstrakcyjne myślenie i kreatywność. Im częściej będziemy tak robić, tym nasz mózg będzie sprawniejszy. Jeżeli wykonujemy jakąś czynność wielokrotnie to zachodzą w nim wówczas procesy warunkowania - uczenia. Na poziomie mózgowym polega to na tym, że jeżeli pewną czynność powtarzamy wielokrotnie, to połączenia między neuronami, które są za to odpowiedzialne, stają się sprawniejsze przez co w przyszłości pewne zachowania i procesy myślowego przychodzą nam z większą łatwością. W mózgu nie wystarczy bowiem zainstalować jakiegoś pliku z programem, ale trzeba go nauczyć jak ma działać.

A co się dzieje z naszym mózgiem, kiedy jesteśmy zakochani?

Kiedy zakochujemy się, przeżywamy głęboką euforię. Ta euforia odczuwana jest przez nas zarówno na poziomie korowym, czyli świadomości jak i podkorowym, czyli w sferze podświadomości. I to właśnie ta sfera podświadomości ma istotne znacznie, bo w tych strukturach pod korą mózgową mieści się coś, co się nazywa układem nagrody i daje nam poczucie zadowolenia. To poczucie jest istotne, ponieważ dzięki temu, że coś daje nam nagrodę utrwala się zachowanie, które prowadziło do jej powstania. W momencie, kiedy przebywamy z osobą, w której jesteśmy zakochani, bardzo mocno uaktywnia się w nas ten układ i sprawia, że jej towarzystwo jest dla nas przyjemne. Przy zakochaniu ważne jest także to wszystko, co się wówczas w mózgu dezaktywuje. A wyłączone zostaje chociażby tzw. ciało migdałowate odpowiedzialne za negatywne emocje, lęk i depresję oraz obszary, które są odpowiedzialne za ocenianie innych ludzi. Dlatego właśnie mówimy, że miłość jest ślepa.

No tak, ale tak jest tylko na początku, kiedy jesteśmy na etapie zakochania.

To wszystko zależy od tego, jak wygląda związek ludzi, których się kochają. Bo jeżeli jest w nim dużo bliskości – przytulania, dotykania, seksu, to wydziela się więcej hormonu, który nazywa się oksytocyną. A właśnie ta oksytocyna ma zdolność pobudzania układu nagrody i wyłączania negatywnych emocji. Jeżeli więc osoby będące w związku są ze sobą blisko, to zachowanie, które nazywamy miłością jest regularnie podtrzymywane.

Czytaj także:**Na Uniwersytecie Gdańskim - Dzień Mózgu**