Gdańsk - kraj: 30 lat temu sformułowano 21 postulatów

Kilka godzin później Międzyzakładowy Komitet Strajkowy sformułuje 21 postulatów. Najważniejszy z nich, to żądanie powołania wolnych związków zawodowych; przed bramą Stoczni zaczynają gromadzić się tłumy, które podtrzymują na duchu strajkujących robotników.

21 postulatów związkowców:
1. Zalegalizowanie niezależnych od partii i pracodawców związków zawodowych.
2. Zagwarantowanie prawa do strajku.
3. Przestrzeganie zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku i publikacji.
4. Przywrócenie do poprzednich praw ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 i studentów wydalonych z uczelni za przekonania, zniesienie represji za przekonania.
5. Podanie w środkach masowego przekazu informacji o utworzeniu MKS oraz opublikowanie jego żądań.
6. Podjęcie realnych działań wyprowadzających kraj z kryzysu.
7. Wypłacenie strajkującym zarobków za strajk, jak za urlop wypoczynkowy, z funduszu Centralnej Rady Związków Zawodowych (CRZZ).
8. Podniesienie zasadniczej płacy o 2 tys. zł.
9. Zagwarantowanie wzrostu płac równolegle do wzrostu cen.
10. Realizowanie pełnego zaopatrzenia rynku. Eksport wyłącznie nadwyżek.
11. Zniesienie cen komercyjnych oraz sprzedaży za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym.
12. Wprowadzenie zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej oraz zniesienie przywilejów Milicji Obywatelskiej, Służby Bezpieczeństwa i aparatu partyjnego.
13. Wprowadzenie bonów żywnościowych na mięso.
14. Obniżenie wieku emerytalnego - dla kobiet do 50 lat, dla mężczyzn do 55, lub zapewnienie emerytur po przepracowaniu w PRL 30 lat dla kobiet i 35 dla mężczyzn.
15. Zrównanie rent i emerytur starego portfela.
16. Poprawienie warunków pracy służby zdrowia.
17. Zapewnienie odpowiedniej ilości miejsc w żłobkach i przedszkolach.
18. Wprowadzenie płatnych urlopów macierzyńskich przez 3 lata.
19. Skrócenie czasu oczekiwania na mieszkania.
20. Podniesienie diety z 40 do 100 złotych i dodatku za rozłąkę.
21. Wprowadzenie wszystkich sobót wolnych od pracy.

Wprowadzenie w życie postulatów było możliwe po podpisaniu w Gdańsku porozumień z rządem 31 sierpnia 1980 roku. Zapoczątkowały one proces upadku komunizmu w Polsce i pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego. Postulaty wymalowali na zwykłych deskach Maciej Grzywaczewski i Arkadiusz Rybicki, który po latach wspominał, że stały się one symbolem walki o wolność. Po zakończeniu strajku w Stoczni Gdańskiej, deski z postulatami trafiły do siedziby NSZZ "Solidarność" w szpitalu pielęgniarskim w Gdańsku Wrzeszczu. Przetrwały stan wojenny i dalsze lata PRL, dzięki zapobiegliwości pracowników Muzeum Morskiego w Gdańsku.