Minister Piotr Gliński i jego ministerstwo działają trochę tak jak hydraulik. Tu zatkamy, tam odetkamy - mówi poseł KO Piotr Adamowicz

Zamiast finansowej pomocy dla artystów, mamy medialną wojnę między celebrytami, wywołaną listą Funduszu Wsparcia Kultury. Co się dzieje w ministerstwie kultury dziedzictwa narodowego i sportu, które za to odpowiada?
To, co się dzieje w tym ministerstwie, można określić jednym słowem - chaos, a może lepsze byłoby „Papierowa tarcza dla kultury”? Przecież już od wiosny wiadomo, że skoro teatry nie grają, „opery nie śpiewają,” a muzea są na głucho zamknięte, to będą miały straty. I najpierw należy oszacować straty, zrobić symulacje na przyszłość i na tej podstawie przygotować kompleksowy program pomocy, ze wskazaniem czytelnych zasad rozdzielania funduszy wsparcia. Ale minister Piotr Gliński i jego ministerstwo działają trochę tak jak hydraulik. Tu zatkamy, tam odetkamy. Ale kultura to nie rura, którą zatyka się wtedy, kiedy zaczyna przeciekać. Ta lista beneficjentów, która się pojawiła, nie dość, że jest mało czytelna, to jeszcze mocno spóźniona.

Pana zdaniem, ministerstwo nie ogarnia tej trudnej sytuacji?
Tak, bo tutaj nie tyle chodzi o celebrytów, co przede wszystkim o teatry, opery, muzea, a także o artystów freelencerów, którzy nie są na etatach i nagle znaleźli się bez środków do życia. Już pod koniec czerwca wysłałem interpelację do ministra Glińskiego z podaniem kilku dramatycznych przykładów z Pomorza. Pisałem, że tylko do końca kwietnia Muzeum II Wojny Światowej szacowało swoje straty i brak przychodów ze sprzedaży biletów oraz wynajmu powierzchni na cele eventowe, na ponad 600 tysięcy złotych, ECS na ponad milion złotych, a Teatr Muzyczny w Gdyni z tytułu tylko odwołanych spektakli nie zarobił ponad 700 tysięcy złotych. W interpelacji postawiłem cały szereg pytań. Np. czy ministerstwo na bieżąco monitoruje ten problem? Czy ma oszacowane straty jakie instytucje kultury w skali kraju ponoszą z powodu Covidu? Ile pieniędzy ministerstwo planuje przeznaczyć na pomoc dla kultury? Itd. 

I jaka była odpowiedź?
O dziwo bardzo szybka. A w przypadku tego ministerstwa to rzadkość. Bo albo nie ma odpowiedzi, albo czeka się na nią miesiącami. Odpowiedź liczyła aż 4 zdania… i informowała, że wszystko jest pod kontrolą.  
Kilka dni temu sprawdziłem, jak wygląda obecnie sytuacja niektórych pomorskich instytucji. I tak Muzeum Gdańska ma milion 300 tysięcy złotych straty, ECS - 2 miliony, a zamek w Malborku, nasza wizytówka na świecie, wyliczył brak przychodów od początku pandemii na 10 milionów złotych. To nie tylko skutek małej liczby zwiedzających,  ale również znikomej ilości wydarzeń kulturalnych.  Instytucje kultury tych pieniędzy nie zarobiły, czyli nie mogą ich przeznaczyć na wynagrodzenia, niezbędne inwestycje czy  renowacje jakiegoś zabytku. Przykład? Pensja artysty w teatrze ma dwa elementy, podstawa i wynagrodzenie za występy. Czyli jeśli nie gra, zostaje goła podstawa. Owszem, wcześniej instytucje dostały pewną pomoc, lecz w porównaniu z brakiem przychodów z biletów i wynajmu, była ona nieznaczna. 

W nocy z czwartku na piątek w Sejmie, na pytania związane z dofinansowaniem kultury odpowiadała wiceminister Wanda Zwinogrodzka. Zapowiedziała też, że ministerstwo ma zweryfikować tę listę Funduszu Wsparcia Kultury do końca przyszłego tygodnia.
Usłyszeliśmy, że pani minister chce aby lista została zweryfikowana do końca przyszłego tygodnia. Pytanie, czy tak się stanie? Minister Zwinogrodzka nie miała nam zresztą wiele do powiedzenia. Próbowała przedstawić tę samą informacje, która wisi na stronie internetowej ministerstwa. Dlatego członkowie Koalicji Obywatelskiej, zasiadający w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu składają wniosek do Najwyższej Izby Kontroli o pilne przeprowadzenie kompleksowej kontroli w ministerstwie Piotra Glińskiego w zakresie przygotowania ministerstwa do wsparcia szeroko rozumianej kultury i wydatkowania pieniędzy na ten cel.

Czy informacja, że największe dotacje w tym funduszu, który na razie jest zamrożony, przyznano m.in. zespołom disco polowym i innym celebrytom zrobiła na panu wrażenie?
Wszyscy artyści i twórcy dostali w tym roku po plecach przez pandemię. Ale nadal nie wiemy, na jakiej podstawie wyliczano wysokość tego finansowego wsparcia.

Wiadomo. Porównywano tegoroczne straty z ubiegłorocznymi dochodami. I jak ktoś miał milionowy dochód, to dostał... milionowe wsparcie.
Te kwoty są wysokie i budzą zastanowienie. Ale mamy jeszcze inny problem. W teatrach dowiedziałem się, że ministerstwo zapowiadało wsparcie dla branży kulturalnej już pod koniec września, potem były zapowiedzi wsparcia w październiku. A teraz mamy niemal koniec listopada i nadal nie wiemy, kiedy te pieniądze się pojawią. A z tego co mówią dyrektorzy teatrów wynika, że to wsparcie finansowe, które mają dostać z ministerstwa kultury, musi być wydatkowane do końca tego roku. Jeśli te pieniądze wpłyną na początku grudnia, to czy zdążą je wydać? Konieczna jest więc prolongata wydawania tych pieniędzy przynajmniej do końca stycznia przyszłego roku.