Odnowiono królewski wjazd do Gdańska. Brama Wyżynna jak nowa! Zobacz zdjęcia zabytku po remoncie

- Przez Bramę Wyżynną przejeżdżali monarchowie, także Napoleon Bonaparte - przypomniał Adam Koperkiewicz, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. - Obiekt ten tak się cesarzowi Francuzów spodobał, że chciał, by bramę rozebrano, w kawałkach przewieziono do Francji i odtworzono w Paryżu. Na szczęście do tego nie doszło.

Gdańsk: Zobacz jak wygląda Brama Wyżynna po remoncie [ZDJĘCIA]

Dyrektor MHMG klucze do bramy przekazał prezydentowi miasta Pawłowi Adamowiczowi. Ten zaś zawiesił go na szyi Mieczysława Struka, marszałka województwa pomorskiego - reprezentanta obecnego właściciela zabytku. To odzwierciedla historię starań o posiadanie tego obiektu.

Bramą będą zarządzać Gdańska Organizacja Turystyczna oraz Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna. Powstanie tam centrum zintegrowanego systemu informacji, w sześciu językach - dowiadujemy się od Marty Chełkowskiej, prezes Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, dyrektora Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego. Część tego systemu zacznie funkcjonować jeszcze przed Euro 2012.

Na tym nie koniec atrakcji związanych z bramą. Planowane jest jej połączenie, pod ziemią, z Norą Żmii (lochem znajdującym się niedaleko sąsiedniej Katowni i Wieży Więziennej, połączonych Szyją). - W przejściu tym ma powstać muzeum gdańskich wodociągów - mówi Katarzyna Darecka z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.

Gdańsk: Remont Bramy Wyżynnej na finiszu

- Na razie jednak musimy na to trochę poczekać, być może nawet dziesięć lat, aż piwnice Bramy Wyżynnej wyschną - mówi Mariusz Lewandowski, zastępca dyrektora MHMG.

Pieniądze na rewitalizację bramy pochodziły między innymi z funduszy Unii Europejskiej.

Historia zabytku

Lata 1574-1576 budowniczy Jan Kremer buduje pierwszą ceglaną Bramę Wysoką – bo taka jest prawidłowa nazwa bramy. Daje ona początek tzw. Drodze Królewskiej, którą zmierzali królowie ku Ratuszowi Głównego Miasta w Gdańsku. Ceremonie wręczania kluczy do bram miasta odbywały się właśnie tutaj. Wtedy od strony fosy była widoczna część Bramy, która obecnie jest zasypana wraz z fosą. Boczne prześwity ze spuszczanymi wrotami służyły pieszym.

1586 – początek tworzenia bogatego wystroju kamiennego elewacji zachodniej. Projekt budowlany został zatwierdzony przez Radę Miasta w 1586. Ukończona w 1588, przez 290 lat brama istniała w niezmienionej formie. Na zlecenie miasta Gdańska Wilhelm van den Blocke stworzył kamienne boniowanie z piaskowca, a Hans Vredeman De Vries fryz herbowy z herbami: Polski – środkowy, Gdańska oraz Prus Królewskich.

1861 fasada została poddana procom restauracyjnym (ich śladem jest data umieszczona w kilku miejscach). Dwa najbardziej uszkodzone herby zostają wykonane na nowo – herb Polski i Prus, herb Gdańska jest oryginalny XVI – to wieczny.

1878 postanowiono zwiększyć przepustowość przejazdu – brama wewnętrzna została wyburzona, a po obu stronach bramy van den Blocke’a wybito w wałach dodatkowe przejazdy. Ponadto most zwodzony nad fosą zastąpiono stałą groblą.

1884 oblicowano całość bramy rustyką (która wcześniej istniała tylko na elewacji zachodniej) i dodano fryz z herbem na wschodniej elewacji.

1895 wały zostały całkowicie zniesione, a fosa zasypana.

1903 do wolno stojącego budynku bramy przeniesiono odwach i w związku z tym zamknięto przejazdy.

1920 po demilitaryzacji Gdańska pomieszczenia po odwachu zajęto biuro podróży Norddeutscher Lloyd

1945 uszkodzony został głównie wystrój rzeźbiarski bramy. Naprawy i konserwacje prowadzono w 1946, 1949/50 i 1965/65. Dopiero w 1966 zrekonstruowano brakującą figurę lwa w zwieńczeniu.

Pomieszczenia po wojnie użytkowało Polskie Biuro Podróży „Orbis”

1952 ponownie otwarto przejazd, pozostawiając zamknięte przejście boczne, w których mieściła się m.in. informacja turystyczna.

W 2003 roku Brama została przejęta przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.