SS Sołdek został zwodowany 6 listopada 1948 roku z pochylni Stoczni Gdańskiej. Był pierwszym statkiem handlowym zaprojektowanym i zbudowanym w Polsce po II wojnie światowej. Po wyposażeniu, w dziewiczy rejs z Gdańska do Szczecina parowiec, przeznaczony do eksportu węgla z kraju i importu rudy żelaza dla krajowego hutnictwa, wypłynął 22 października następnego roku.
Propaganda PRL i specjaliści z II RP
Statek został ochrzczony na cześć Stanisława Sołdka, trasera ze Stoczni Gdańskiej, który wyrabiał 206 proc. normy, biorąc udział w komunistycznym współzawodnictwie pracy. Choć nazwa statku była wyrazem propagandy swoich czasów, polski przemysł stoczniowy podnosił się po wojnie dzięki specjalistom wykształconym w II Rzeczpospolitej.
Projekt koncepcyjny statku B30 opracował zespół inż. Henryka Giełdzika, budową statku kierował inż. Jerzy Doerffer. Obaj studiowali przed wojną na gdańskiej Technische Hohschule, jedynej uczelni z wydziałem okrętowym w pobliżu budującej się Gdyni, co było wspierane przez przedwojenne polskie władze. Doerffer dyplom inżynierski uzyskał już po wojnie na tej samej uczelni, która stała się Politechniką Gdańską. Do ciekawe, 10 lat później okrętownictwo na PG ukończył również patron statku.
Ostatni parowiec floty handlowej
Ostatni ładunek 2,2 tys. ton węgla ze Szczecina do duńskiego Odensee „Sołdek” dostarczył grudniu 1980 roku. Po 1476 rejsach odbytych w ciągu ponad 31 lat statek mógł trafić do stoczni złomowej, przeżywając tylko o 10 lat swojego patrona, który zmarł w 1970 roku, będąc dyrektorem gdańskiej stoczni Wisła. Podzieliłby los 5 jego siostrzanych statków z serii rudowęglowców B30 złomowanych w latach w latach 1978-79. Przed pocięciem na żyletki uratowali go entuzjaści dziejów polskiego okrętownictwa, żeglugi i muzealnictwa morskiego. Był ostatnim statkiem polskiej floty handlowej o napędzie parowym.
Ostatecznie 30 grudnia 1980 roku na „Sołdku” opuszczono banderę i przekazano przedstawicielom Muzeum Narodowego w Szczecinie, gdzie początkowo planowano dla niego funkcję pływającego muzeum polskiej floty oraz przemysłu okrętowego. Ostatecznie, dzięki decyzji Przemysława Smolarka, dyrektora ówczesnego Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, trafił do miasta swojego wodowania 13 kwietnia 1981 roku. Jednocześnie powołano komitet obywatelski do opieki nad statkiem, któremu przewodniczył, już wtedy profesor na PG, Jerzy Doerffer.
Statek-muzeum Polski na morzu
Remont i przystosowanie „Sołdka” do funkcji pływającego muzeum zaczęło się w sierpniu 1984 roku. W trakcie prac stoczniowych przywrócono mu wygląd z początków pływania, choć nie dało się jednak odtworzyć dokładnie wszystkich elementów. W ładowniach nr 3 i 4 dobudowano pomosty, żeby powiększyć powierzchnię wystawienniczą. Roboty remontowe objęły także wyłączenie niepotrzebnych już systemów okrętowych i przygotowanie do zwiedzania maszynowni z bunkrami, czyli zasobnikami węgla do opalania kotłów parowych oraz pomieszczeń w nadbudówkach.
Uroczyste otwarcie statku dla zwiedzających odbyło się 17 lipca 1985 roku. „Sołdka” zacumowano wówczas przy przy ul. Wartkiej nad Motławą. Dopiero po odbudowie nabrzeża i spichlerzy obecnego Narodowego Muzeum Morskiego na Ołowiance został tam przeholowany i zacumowany na stałe. Rocznie „Sołdka” zwiedza kilkadziesiąt tys. gości muzeum. W ub. roku odwiedziło go 80 tys. osób.
Dane rudowęglowca projektu B30 „Sołdek”
- wymiary: długość – 87 m, szerokość – 12,3 m, zanurzenie – 5,3 m,
- nośność 2540 ton,
- prędkość - do 10 w (ok. 18,5 km/godz.),
- napęd: 4-cylindrowa maszyna parowa systemu Lentza o mocy 1300 KM (956 kW) produkcji huty Zgoda w Świętochłowicach,
- załoga: 28 osób.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
