Piwnice Romańskie w Gdańsku. Historia i cenne wykopaliska [ZDJĘCIA]

Kiedy zespół archeologów, którym kierował Maciej Szyszka, koło Hali Targowej w Gdańsku i obok kościoła św. Mikołaja odkrył podziemną budowlę, nieoczekiwanie okazała się ona romańskim refektarzem klasztoru Dominikanów.

Prace archeologów pełne były niespodzianek. Odkryli relikty budynku mieszkalnego, czyli drewnianą chatę z okresu wpływów rzymskich. Czasami, choć rzadko, trafiała się biżuteria funeralna (pośmiertna), jakieś paciorki, medaliki, karawaki (podwójne krzyże w typie hiszpańskim), przedmioty codziennego użytku. Niekiedy znajdowano szczątki szat i okucia trumienne. Była też rzymska moneta z brązu, nieco spatynowana na zielono, ale w wyjątkowo dobrym stanie, jak na leżenie w ziemi dobre 1800 lat. Po wstępnym oczyszczeniu okazało się, że to sestercja cesarza Antoninusa Piusa.

Podczas prac archeologicznych odsłonięto też wysoką na kilka metrów ścianę ze zbitych, sprasowanych kości. To dawni gdańszczanie, w tym prawdopodobnie dobroczyńcy klasztoru. Cóż, byle kogo nie chowano w obrębie klasztornych murów. XVII-wieczne ossuarium to szczątki kilku tysięcy gdańszczan, które prawdopodobnie przeniesiono tu z krypt kościoła św. Mikołaja. Ostatecznie, kiedy wywieziono tony gruzów, odsłonięto romańskie sklepienia i ściany. Część gotyckich i nowożytnych murów została usunięta.

I wtedy - 750 lat ukryta przed oczami ciekawskich tak zwana Piwnica Romańska - odsłoniła wreszcie swoje tajemnice, można ją teraz zwiedzać. Oglądający zobaczą tu więc przede wszystkim oryginalne romańskie mury. W jadalni zachował się nawet XIII-wieczny kominek. To tutaj zakonnicy spożywali posiłki, podczas gdy jeden z braci czytał wybrane wersety Biblii.

Na wystawie zorganizowanej przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku podziwiać można przeszło sto zabytków odkrytych podczas badań wykopaliskowych na Kępie Dominikańskiej.

- Są tu i przedmioty codziennego użytku, detale architektoniczne, dewocjonalia, ale również ozdoby: pierścionki, kabłączki, zawieszki, zapinki, jakieś sprzączki - mówi Ewa Trawicka, od 2 stycznia 2015 roku nowy dyrektor Muzeum Archeologicznego. - Jest sporo naczyń: misy, dzbanki, naczynka apteczne wszystkie zabytki są z Kępy Dominikańskiej, nic nie podrzuciliśmy - żartuje pani dyrektor i dodaje: - Szkoda, że nie możemy pokazać wszystkich zabytków, ale nie pozwala na to wilgoć panująca w pomieszczeniach.

Piwnicę można oglądać od wtorku do niedzieli w godzinach 9-17. Bilet ulgowy kosztuje 5 zł, normalny 8 zł. Zwiedzanie odbywa się co pół godziny w grupach do maksymalnie 10 osób.

- Przystąpiliśmy do programu "Muzeum za złotówkę" - mówi Ewa Trawicka. - Tak więc osoby do 16 roku życia zobaczą ten niezwykły zabytek za tą opłatą.

Część refektarza, która się nie zachowała, została zrekonstruowana. Na gości czeka też spektakl: światło połączone jest ze ścieżką dźwiękową, a wirtualny lektor wyjaśnia, na co w danym momencie patrzą zwiedzający.