Gazociąg Północny. Premier Litwy chce dyskusji

Kraje bałtyckie chcą storpedować budowę Gazociągu Północnego - poinformowała wczoraj ,Niezawisimaja Gazieta". Chodzi o gazociąg między Rosją a Niemcami, który ma biec po dnie Bałtyku z pominięciem interesów krajów bałtyckich, w tym także Polski.

Według moskiewskiego dziennika litewski premier Algirdas Brazauskas zamierza podnieść kwestię bałtyckiego gazociągu podczas sesji Rady Nordyckiej, która zbierze się w październiku, a także na forum Rady Państw Morza Bałtyckiego. Według litewskiego premiera należy dyskutować o gazociągu, ponieważ "morze należy do wszystkich krajów przybrzeżnych, a nie tylko do jednego czy dwóch państw".
To spora zmiana w stanowisku Brazauskasa. Tuż przed podpisaniem rosyjsko-niemieckiej umowy (8 września) określił ją jako projekt wyłącznie gospodarczy. Natomiast litewska opozycja oskarżyła lewicowe rządy Litwy i Polski, że nie zrobiły nic, by nie doszło do realizacji tego projektu. Teraz jednak premier chce zająć stanowisko i uzasadnia je obawami o środowisko naturalne.
Moskiewski dziennik sugeruje także, że planom uczynienia z budowy bałtyckiego gazociągu problemu międzynarodowego mogą wtórować nowo wybrane władze w Polsce. ,NG" oceniła, że przywódcy partii, które doszły do władzy, występowali przeciwko temu projektowi jeszcze bardziej kategorycznie niż SLD i prezydent Aleksander Kwaśniewski. Kandydat PiS na prezydenta Lech Kaczyński w dniu podpisania umowy powiedział, że nigdy nie zgodziłby się, aby rosyjsko-niemiecki gazociąg wszedł w polską strefę ekonomiczną na Bałtyku. Zapowiedział też, że kolejny rząd będzie chciał dowiedzieć się, czy doszło do jakichkolwiek uzgodnień z obecnym polskim rządem w sprawie budowy gazociągu.
Rada bezradna
Problem jednak w tym, czy premier Litwy, przy wsparciu nawet pozostałych państw pominiętych w projekcie rosyjsko-niemieckim, cokolwiek zdziała. Rada Nordycka, której zasługi dostrzega się głównie na niwie kultury i nauki, może mieć niewiele do powiedzenia. Rada Państw Morza Bałtyckiego - organizacja międzynarodowa powstała w 1990 r. z inicjatywy rządów Polski i Szwecji - choć w obszarze działalności ma ochronę zasobów morskich, kwestie transportu czy rybołówstwa, też może okazać się za słaba. Rada ściśle współpracuje z Komisją Europejską. Po rozszerzeniu Wspólnoty Unia Europejska przejęła decyzje w większości dziedzin. Tym samym rada straciła na znaczeniu.
Unia niestety, jak do tej pory nie podjęła tematu Gazociągu Północnego, co wcale nie dziwi. Otóż gaz ma być dostarczany nie tylko do Niemiec, ale także do Wielkiej Brytanii. Zainteresowanie udziałem w tym przedsięwzięciu zadeklarowały też m.in. francuski Gaz de France, brytyjski BP, holenderski Gasunie i norweski Norsk Hydro. Do tego w finansowanie potęgi Gazpromu, rosyjskiej firmy, która ma zbudować ową rurę, włączyły się instytucje finansowe m.in. z państw starej Unii.
Na początku września zachodnie konsorcja banków skredytowały zakup przez państwowe rosyjskie firmy 10,74 proc. akcji Gazpromu. W wyniku transakcji rosyjski skarb państwa zwiększył udziały w tej firmie. Za to wczoraj podpisano dokumenty w sprawie zakupu przez Gazprom 72,663 proc. akcji Sibnieftu, jednego z największych koncernów naftowych w Rosji. Było to możliwe dzięki 12 mld dolarów kredytu od konsorcjum zachodnich banków: holenderskiego ABN Amro, niemieckiego Dresdner Kleinwort Wasserstein oraz amerykańskich - Citigroup, Credit Suisse, First Boston, Goldman Sachs. Będzie to największy kredyt, jaki kiedykolwiek otrzymała rosyjska spółka.