Rewitalizacja Gdańska. Dla kogo odnawiamy stare dzielnice?

Kiedy prawie dekadę temu władze Gdańska oferowały deweloperom (tanio!) działki na Dolnym Mieście, Olszynce - nie było chętnych. Trudno się dziwić, inwestycje na podmokłych terenach do łatwych i tanich nie należą. Jednak pierwsze próby wykazały, że to się może opłacić.

Firma Invest Komfort sprzedawała mieszkania w Nowej Lastadii względnie (jak na owe czasy) tanio, bo deweloper nie miał pewności, czy lokalizacja okaże się dość atrakcyjna. Była to jedna z największych okazji mieszkaniowych w historii rynku deweloperskiego. Do udanych nie można zaliczyć kolejnych przedsięwzięć w tym rejonie, ale to kwestia cykliczności na rynku nieruchomości o tym zadecydowała. Następne inwestycje były realizowane w czasach, gdy ceny rosły lawinowo (i - jak się okazało - osiągnęły abstrakcyjny poziom). Dzisiaj spadają - może się okazać, że warto kupić naprawdę blisko centrum nowe mieszkanie.
Można również zainwestować w mieszkania w starych kamienicach. Tym bardziej że miasto pozyskało fundusze na rozpoczęcie zapowiadanej od lat rewitalizacji kilku dzielnic, m.in. Dolnego Miasta, położonego w sąsiedztwie zabudowy Głównego Miasta. Dzielnica ma zyskać na atrakcyjności m.in. dzięki likwidowaniu barier komunikacyjnych, a w tym przypadku - utworzenie obok podziemnych przejść - naziemnych. To właśnie w odcięciu Dolnego Miasta od centrum przez trasę wylotową i wpuszczeniu ruchu pieszego pod ziemię upatruje się dzisiaj przyczyn degradacji dzielnicy.

ZOBACZ nasz serwis specjalny o budownictwie mieszkaniowym Trójmiasta.

Jakie jednak będą skutki rewitalizacji? Czy nie zmieni się ona w gentryfikację miejskiej przestrzeni? Dla porządku i w uproszczeniu wyjaśnijmy, czym się oba pojęcia różnią: rewitalizacja to przywracanie funkcji życiowych terenom zaniedbanym, gentryfikacja to proces przejmowania atrakcyjnych terenów miejskich przez klasy lepiej uposażone - mówiąc wytwornie. Do najbardziej znanych przykładów procesu gentryfikacji należą krakowski Kazimierz i warszawska Praga.

CZYTAJ także: Rewitalizacja Dolnego Miasta. Kiedy?

Rewitalizację prowadzi się po to, żeby mieszkańcom żyło się w ich osiedlach czy dzielnicach lepiej. Niestety, zrewitalizowane tereny zyskują na atrakcyjności i zaczynają przyciągać zamożniejszych mieszkańców. To zainteresowanie przekłada się na ceny nieruchomości i czynszów. W konsekwencji ci, których na nie nie stać, muszą się (dobrowolnie lub na podstawie wyroków eksmisji) wynieść. Ofiarą padają nie tylko dotychczasowi mieszkańcy, lecz także aktywni uczestnicy procesu rewitalizacji dzielnicy, m.in. tworzący jej nowy image artyści, do których wcześniej kierowano zachęty, by na terenach rewitalizowanych tworzyli sobie miejsca pracy. Nic tak bowiem nie poprawia miejskiego klimatu jak bohema. Ale bohema albo sama nie wytrzymuje wyścigu ekonomicznego cen, albo dostaje kopniaka, gdy już na miejscu osiądzie bogatsza klasa średnia…

W Łodzi na terenie Książęcego Młyna władze miasta chcą stworzyć osadę dla artystycznej bohemy, budując i wynajmując jej członkom pracownie.
Przykładem na odpowiedzialne podejście inwestora do tworzenia przestrzeni miejskiej jest gdański Garnizon. Realizowany od strony ul. Słowackiego projekt hydrotechniczny zakłada wprowadzenie na teren nowego kwartału części nurtu rzeki Strzyża, płynącej dotychczas w kanale wzdłuż ul. Słowackiego. Wzdłuż Strzyży powstanie parkowe corso - z alejkami spacerowymi, małą architekturą oraz pasażem handlowo-usługowym z kafejkami, restauracjami i obiektami kultury i sztuki.

Dzięki wsparciu środków finansowych z europejskiego funduszu JESSICA powstanie tu projekt pod nazwą Garnizon Kultury, który zakłada rewitalizację zabytkowych budynków pokoszarowych przy ul. Słowackiego i ich zaadaptowanie na potrzeby centrum promocji kultury i sztuki. W obiektach zaplanowano funkcje o charakterze metropolitalnym i ponadlokalnym. Wraz z przyległym parkiem kompleks będzie stanowił przestrzeń ogólnodostępną, a realizacja przedsięwzięcia ma służyć szeroko rozumianej społeczności. To właśnie cele społeczne oraz ich wpływ na społeczność lokalną w największym stopniu determinują przyznanie przez fundusz wsparcia dla Garnizonu Kultury. Zagospodarowanie nieruchomości jest realizowane pod ścisłym nadzorem wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Garnizon ma stać się przemyślaną, humanistyczną przestrzenią do życia, z zabudową harmonijnie powiązaną zielenią, z uliczkami i kameralnymi placami, z ograniczonym ruchem samochodowym i podziemnymi parkingami.

Doskonałą próbkę tego, jak może wyglądać nowoczesna i przyjazna przestrzeń miejska widać na biegnącej w miejscu historycznej osi komunikacyjnej ul. Słonimskiego, zwieńczonej miejskim placem z zielenią, pieczołowicie dobraną małą architekturą i odtworzonym fragmentem zabytkowego muru. Garnizon jest awangardowym projektem urbanistycznym, który zakłada stworzenie nowoczesnej, wielofunkcyjnej dzielnicy w myśl idei zrównoważonego rozwoju, a co za tym idzie - przywrócenie miastu tego, jeszcze do niedawna zamkniętego terenu i harmonijne włączenie go do istniejącej tkanki miejskiej.

Zabudowa apartamentowa w pasie biegnącym wzdłuż ulicy Szymanowskiego odbywa się równolegle z porządkowaniem tej przestrzeni, jej układu komunikacyjnego, parkowej zieleni itd. Na terenie kwartału znajduje się zielony skwer publiczny oraz zabytkowy Dom Komendanta, który będzie w najbliższym czasie rewitalizowany.