140 lat tramwajów w Gdańsku. Podróż z nutką nostalgii

Mariusz Uziębło, kierownik zajezdni tramwajowej we Wrzeszczu, nie ma wątpliwości: tramwaje to symbol wielkomiejskości. Sądząc po stanie infrastruktury, ale też taboru, Gdańsk rzeczywiście jest wielki. Inne polskie miasta mogą co najwyżej nam pozazdrościć.

W cieniu twierdzy

Wszystko się zaczęło od linii tramwaju konnego, który uruchomiono w czerwcu 1873 roku. Prowadziła z Targu Siennego do Oliwy. Jak podkreśla Mariusz Uziębło, była to pierwsza publiczna linia tramwajowa w Polsce, funkcjonująca na zasadach zbliżonych do współczesnych, tj. z rozkładem jazdy i wyznaczonymi przystankami. Niestety, jej żywot był nader krótki. Z dawnej zajezdni zachował się tam budynek administracyjny, w którym obecnie mieści się restauracja McDonald.

140 urodziny tramwajów w Gdańsku. Przyjdź na święto komunikacji publicznej

- Rozwój sieci tramwajowej wpisywał się w proces przeobrażeń, jakie zachodziły w Gdańsku na przełomie XIX i XX wieku - zauważa Mariusz Uziębło. - Dopóki miasto miało charakter twierdzy, utrudnione było zarówno wytyczanie nowych tras, jak i rozpoczęta w 1896 roku elektryfikacja. Z tego względu łatwiej było inwestować w linie na Siedlce czy Orunię niż tworzyć je pośród zwartej zabudowy Starego i Głównego Miasta, choć i tam pojawiły się z czasem tramwaje, kursując m.in. po Długiej, Szerokiej i Korzennej.

Kierunek plaża

Rozwojowi połączeń sprzyjała konkurencja. Utworzona w 1899 roku firma Gdańskie Tramwaje Elektryczne zainwestowała w linię z Gdańska do Nowego Portu i dalej - do Brzeźna. Tym samym wytyczono nowy kierunek podróży.

- Pierwsza wojna światowa negatywnie się odbiła na gdańskiej komunikacji tramwajowej - przypomina Mariusz Uziębło. - Wprawdzie toczyła się z dala od miasta, ale konieczne było wprowadzanie oszczędności.

Sytuacja poprawiła się w okresie międzywojennym. Z okresem międzywojennym wiąże się wspomnienie letnich wyjazdów na plażę. Tramwaje kursowały na Stogi oraz do Brzeźna.

Nowy rozdział w historii gdańskich tramwajów rozpoczął się w 1945 roku. Straty w infrastrukturze wynosiły około 90 proc., zaś w taborze - 70 proc. Mimo to już w 1948 roku udało się odtworzyć przedwojenny układ komunikacji tramwajowej, choć oczywiście z pewnymi modyfikacjami. W 1959 roku wyprowadzono ruch tramwajowy z ul. Długiej, a pod koniec lat 70. otwarto połączenie z Zaspą i Przymorzem.

Mariusz Uziębło zwraca uwagę na to, że kryzys gospodarczy w schyłkowym okresie PRL negatywnie się również odbił na inwestycjach tramwajowych. Dopiero upodmiotowienie samorządu po 1989 roku dały szansę na kompleksowe rozwiązanie problemu przewozów pasażerskich. Gdańsk z tej szansy skorzystał, przyjmując i realizując projekt rozwoju komunikacji tramwajowej.

Powodem do dumy są m.in. nowe, w pełni niskopodłogowe tramwaje. Choć na wyposażeniu Zakładu Komunikacji Miejskiej są również inne typy pojazdów, to najbliższa przyszłość należy do marki PESA. Przewiduje się, że sukcesywnie zastąpią one starsze maszyny.