80. rocznica powołania Armii Krajowej – uroczystości i wydarzenia w Pomorskiem

Uczczenie 80. rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową przypadające 14 lutego zaczęły się już w sobotę w Gdańsku uroczystością w kwaterze AK na Cmentarzu Łostowickim. Kolejne wydarzenia odbędą się w niedzielę 13 lutego i w poniedziałek, w dzień rocznicy.

W niedzielę o godz. 12:00 w Bazylice Mariackiej odprawiona zostanie msza w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy AK. Na zakończenie mszy odsłonięta zostanie tablica ku czci poległych i zmarłych żołnierzy wszystkich formacji armii. Potem zostaną złożone kwiaty, m. in. przy grobie ks. Józefa Zatora-Przytockiego, pierwszego proboszcza świątyni w Gdańsku po 1945 roku a w okresie okupacji niemieckiej dziekana korpusu AK Okręgu Kraków.

W poniedziałek o godz. 13:00. przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i AK na Targu Rakowym złożony zostanie wieniec od żołnierzy AK i mieszkańców Gdańska.

Przy ul. Grobla I od soboty Muzeum Gdańska zorganizowało wystawę plenerową „Z Wolnego Miasta Gdańska do Armii Krajowej”. Na planszach przedstawione są sylwetki 10 żołnierzy Armii Krajowej, których życiorysy były związane wcześniej z miastem a poźniej walczyli w powstaniu warszawskim lub dotarli do okupowanej Polski jako „cichociemni”.

Muzeum II Wojny Światowej prezentuje w hallu wejściowym witającą zwiedzających czasową miniekspozycję „Wejście w historię”. Można zobaczyć wypożyczone z Muzeum Armii Krajowej w Krakowie odznaczenia, które nosił na przedwojennym mundurze galowym gen. August Emil Fieldorf-Nil, organizator i dowódca „Kedywu” – Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej oraz zastępca Komendanta Głównego AK, skazany w stalinowskim procesie pod fałszywymi zarzutami na śmierć i zamordowany. Z kolekcji MIIWŚ pochodzą z kolei granaty, jeden ze zrzutów brytyjskich, drugi wyprodukowany w konspiracyjnym warsztacie, sztylet również produkowany w podziemnych zakładach i przedwojenny karabinek mannlicher, skrócony na potrzeby żołnierzy AK.

W poniedziałek na Targu Węglowym, między Bramą Wyżynną a Katownią, zostanie otwarta plenerowa wystawa „Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu 1939-1945” przygotowana przez gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej.

Od 14 do 21 lutego w smartfonowej aplikacji ActionTrack IPN zaprasza do gry miejskiej „Polskie Państwo Podziemne w Gdańsku”.

14 lutego w południe pod pomnikiem Armii Krajowej w parku im. sanitariuszki Inki rozpoczną się główne uroczystości organizowane przez pomorski oddział Światowego Związku Żołnierzy AK. W uroczystości weźmie udział wojskowa asysta honorowa garnizonu Gdynia MW. W trakcie obchodów odbędzie się defilada. Po uroczystościach plenerowych wręczone zostaną odznaczenia, ustanowione przez związek rocznicowe złote krzyże 80-lecia. W związku z organizacją defilady kompanii reprezentacyjnej Marynarki Wojennej w okolicy będą utrudnienia w ruchu drogowym.

Gdyńskie uroczystości rocznicy będą mały skromny charakter, ograniczą się do złożenia kwiatów w poniedziałek o 10:00 pod Pomnikiem Polski Morskiej i sąsiadującym upamiętnieniem AK. Uroczystości towarzyszyć będzie asysta honorowa MW.

15 lutego 2022 rozpoczyna się organizowana w Muzeum Stutthof przez IPN dwudniowa ogólnopolska konferencja naukowa „Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu: struktury i ludzie konspiracji. W 80. rocznicę przekształcenia ZWZ w AK”. Towarzyszyć jej będzie wystawa, która pozostanie czasowo w muzeum: „Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu 1939-1945”.