Wielkanoc dla Polaków różnych wyznań

Wielkanoc dla prawosławia

Pierwszy z naszych przedświątecznych rozmówców jest osobą wyznania prawosławnego. Prawosławie to jeden z trzech głównych odłamów chrześcijaństwa, który opiera się na dekretach siedmiu pierwszych soborów powszechnych i przekazach ojców Kościoła. Religię tę wyznaje około 300 milionów wiernych. Jak i kiedy obchodzą oni święta Wielkanocy?

- Święta Wielkanocy, choć obchodzone są bardzo podobnie, przypadają w innym terminie, na ogół kilka tygodni po katolickich - mówi MM-ce Mariusz Gryciuk, wychowany w prawosławnej rodzinie. - Obchody Wielkiego Tygodnia są dla wiernych czasem ścisłego postu. Niedziela Palmowa jest dniem identycznym, jak u katolików. W Wielką Sobotę święcimy pokarmy, jajka, kiełbasy, sól. Nie święcimy natomiast baranków z cukru, inaczej niż katolicy. Same święta trwają trzy dni. Potrawy i zwyczaje podczas wielkanocnego śniadania są bardzo podobne, najpierw dzielimy się jajkami i składamy życzenia. Pewną różnicą jest nabożeństwo wielkanocne. W Cerkwi wielkie jutrznie trwają kilka godzin w nocy, aż do świtu, a prowadzone są w języku starocerkiewnosłowiańskim.

Święto przejścia i tydzień żałoby 

Nieco inaczej niż chrześcijanie całe triduum paschalne obchodzą żydzi. Według obydwu religii miało wtedy miejsce powstanie Jezusa z martwych. Czasami - tak jak w tym toku - tuż przed Wielkanocą wypada święto

. Wielkanoc to święto ruchome - najczęściej pokrywa się ze świętem Paschy.

Słowo Pascha oznacza po hebrajsku "przejście" i obchodzone jest na pamiątkę wyzwolenia Żydów z niewoli egipskiej. W Izraelu trwa ono aż 7 dni, bezpośrednio po których następuje 7 tygodni prawie żałobnego okresu, w którym ortodoksyjni żydzi nie odprawiają wesel, nie strzygą włosów ani się nie golą.

Podczas pierwszego wieczora Paschy spożywa się w rodzinnym gronie uroczystą kolację i czyta się Hagadę, czyli świecki tekst, opowiadający o wyjściu z Egiptu. Jedząc specjalnie oczyszczonymi sztućcami jajka, macę, warzywa w słonej wodzie i pieczony udziec z kością, wypija się 4 kielichy wina dla upamiętnienia 4 sposobów nazwania wyzwolenia. Jedno z dzieci zadaje głowie rodziny pytania dotyczące znaczenia obrzędów Paschy, potem wszyscy biesiadnicy odmawiają psalmy Hallelu.

Dla MM-ki wypowiedział się Marek Brandt, reżyser i aktor pochodzenia żydowskiego. Jak poinformował nas zaraz na początku rozmowy, dni świąteczne u żydów i katolików nie pokrywają się. - U nas Szabas zaczyna sie w piątek i kończy sie w sobotę - wytłumaczył. - Inaczej rzecz się ma z żydami, którzy zawarli związki małżeńskie z osobami innej wiary albo po prostu u tych, którzy żyją w Polsce - kraju, w którym katolicyzm jest religią zdecydowanie dominującą. Wtedy nawet w dla nas nieświąteczne dni zdarza nam się podzielić jajkiem. Wielkanoc nie jest dla mnie dniem takim, jak każdy inny - powiedział MM-ce z uśmiechem reżyser - zamknięte są sklepy, wszędzie czuje się świąteczną atmosferę...

Zgodnie z tradycją, ale na świecko

Jednak nie dla wszystkich wierzących te chłodne dni czwartego dnia marca będą dniami świątecznymi.

 - Jako bonpo, czyli wyznawca Bon, osiemnastowiecznej religii tybetańskiej, czas przypadający na katolickie Święta Wielkanocne traktuję jako zwykłe, powszednie dni - powiedziała MMce Ewa Gruszczyńska. - Jednkże mam rodzinę, więc tradycja wspólnego, świątecznego śniadania jest w moim domu podtrzymywana. Dodam, że czy to siędząc przy świątecznym stole, czy w codziennej medytacji, szczególnie w tych dniach pamiętam o moich Nauczycielach - lamach tybetańskich i o wszystkich Tybetańczykach, którzy są prześladowani za walkę o swoją wolność - dodała.

Jak poinformowała MM-kę Eugenia Radkiewicz, opiekunka meczetu w Bohonikach, czas katolickiej Wielkiejnocy to dal wyznawców islamu czas bez zmian. Żadne z naszych świąt sie nie pokrywa z Wielkanocą - wytłumaczyła. - Nawet jeśli są to święta ruchome. Nie występuje też tradycja obchodzenia Wielkiego Tygodnia. Święta obchodzone przez muzułmanów zupełnie nie pokrywają się z katolickimi - dodała.

Święta łączą

Jak widać, ilu rozmówców, tyle różnych poglądów i tradycji. Co łączy wszystkie osoby, które wypowiedziały się dla potrzeb niniejszego reportażu to fakt, że wszystkie złożyły czytelnikom MM-ki życzenia wszystkiego najlepszego na nadchodzące dni, niezależnie od wyznawanej przez nich religii.

Współpraca: Dawid Majer, Oliwia Piotrowska, Łukasz Stafiej